"Bana bidayette hizmet eden Ömer, namaza başladı, şarkıları bıraktı ... Evrad ile meşguliyetime zarar verdi." Şarkı dinlemek büyük suç mu namaza başlamakla aynı kefeye konmuş?

Değerli Kardeşimiz;

Burada namaz kılmak ile şarkı dinlemek arasında bir mukayese yapılmıyor. O şahıs namaza başlayınca şarkı dinlemeyi de terk etttiği söyleniyor. Yani bu şahıs namaz gibi ulvî bir ibadete başlarken şarkı dinlemek gibi bir menhiyatı da terk ediyor. Namaz insanı bütün kötülük ve menhiyatlardan koruyan bir muhafız gibidir.

Nitekim bir ayette mealen şöyle buyurulur:

"(Ey Muhammed!) Kitaptan sana vahyolunanı oku, namazı da dosdoğru kıl. Çünkü namaz, insanı hayâsızlıktan ve kötülükten alıkor. Allah’ı anmak (olan namaz) elbette en büyük ibadettir. Allah, yaptıklarınızı biliyor." (Ankebut, 29/45)

Şarkı ve türkü dinlemenin caiz olup olmadığı Risale-i Nur'da şöyle ifade edilmektedir:

"Bu sırra binaendir ki, şeriatça bazı savtlar helâl, bazıları da haram kılınmıştır. Evet, ulvî hüzünleri, Rabbânî aşkları îras eden sesler helâldir. Yetimâne hüzünleri, nefsânî şehevâtı tahrik eden sesler haramdır. Şeriatın tayin etmediği kısım ise, senin ruhuna, vicdanına yaptığı tesire göre hüküm alır."(1)

İnsanı ümitsizliğe düşüren, küfre ve isyana teşvik eden türkü ve şarkıları dinlemek kat’iyen haramdır, tevil ve tabiri kabil değildir. İnsanı İlahî hüzne ve neş’eye teşvik eden müzikler ise, helaldir. İlahî ve tasavvuf musikisi buna misal olarak verilebilir.

Hükmü kişiye bırakılan, tesire göre şekillenen müzikler ise ihtilaflı bir konudur. Eski fıkıh kaynaklarındaki ihtilaf bu sahadadır.

Burada seslerin (müziğin), kişinin hissiyatına nasıl tesir ettiği mühimdir. Dinlenilen türkü ve şarkılan, ulvî hisleri uyandırıyorsa, ahireti, cennet ve cehennemi hatırlatıyorsa, bir hesaba çekilme hissi veriyorsa, bunları dinlemekte bir beis yoktur.

Bir uzun hava türküsünü dinleyip faniliğini, ölümlü olduğunu hatırlayan insanlar vardır. Hatta daha da öteye gidip, türküden mütessir olup ağlayan insanlar vardır.

Ancak aynı türkü ve şarkıyı dinleyip, şehevanî duyguları galeyana gelen, içki sofralarında efkârlanan insanlar da az değildir. Aynı müzik, birinci kişi için caiz, ikinci şahıs için haramdır denilebilir.

(1) bk. İşârâtü'l-İ'câz, Bakara Suresi 6. Ayet Tefsiri.

Selam ve dua ile...
Sorularla Risale Editörü