"Vâcibin mukaddemesi vâcip, haramın mukaddemesi haramdır." İzah eder misiniz?
Değerli Kardeşimiz;
Nimetin başlangıcı; nasıl nimet sınıfından ise, harama götüren bir şeyin başlangıcı da haram sınıfındandır. İslam dini haramı yasakladığı gibi, harama götüren yolları da yasaklamıştır.
Mesela; zina haramdır, zinaya sebep olan ya da zinaya yaklaştıran bakmak ve dokunmak da haramdır. Nitekim bir ayette mealen şöyle buyurulur: “Zinaya yaklaşmayın, çünkü o pek çirkindir, hayâsızlıktır ve çok kötü bir yoldur.” (İsra Suresi, 32)
Âyette “Zina etmeyin” denilmeyip “Zinaya yaklaşmayın” denilmesi, zinaya götürme tehlikesi bulunan bütün yollardan da uzak durmayı ifade eder.
Sarhoşluk veren her türlü içki yasak olduğu gibi, sarhoşluğa sebep olacak bütün maddeler de haramdır.
Aynı şekilde iyilik ve güzellik vacib olduğu gibi, insanı iyiliğe ve güzelliğe götürecek sebep ve vasıtalar da vacib kılınmıştır.
Meselâ; namaz vacibtir, (farzdır) namazın mukaddemesi hükmünde olan gusül ve abdest de vacibtir.
Sadaka ve zekât vacibtir; cömertlik de vacib olan güzel bir haslettir.
Selam ve dua ile...
Sorularla Risale Editörü
Yorumlar
haram olan birşeyi istemeden aklımızdan gecirirsek de mukaddem olur mu
“Tahayyül-ü küfür, küfür olmadığı gibi; tahayyül-ü şetm dahi, şetm değildir. Zira mantıkça tahayyül, hüküm değildir. Şetm ise, hükümdür. Hem bununla beraber o çirkin sözler, senin kalbinin sözleri değil. Çünki senin kalbin ondan müteessir ve müteessiftir.” Sözler
İstemeden akıl ve hayalden geçen şeylerden mesul ve sorumlu değiliz. Bir öğrencinin yazılıdan hayalen bir alması veya beş alması bir mana ifade etmez. Bir adamın hayalen zengin olması onu gerçekten zengin etmez.
Aynen bunun gibi namazda hayalimizden geçen çirkin manzaralar da namazımızı bozmaz. Nitekim ilmihal bilgilerinde namazı bozan şartlar arasında "Vesvese" diye bir madde yoktur.
“Haramın mukaddemesi haramdır” sözü harama götüren yollardan uzak durulması gerektiğini ifade ediyor. Mesela harama bakmak insanı haram olan zinaya sürükler zinaya sürüklenmemek için gözümüzü haramdan sakınmamız gerekiyor mukaddem olma bu anlamda kullanılıyor.
Yine bile isteye yani kasıtlı bir şekilde müstehcen şeyleri hayal ve tasavvur edip kendini tahrik etmek de harama mukaddem sayılır.
Yoksa istem dışı akıl ve hayale ilişen vehim ve vesveseler harama mukaddem olmadığı gibi günah da sayılmazlar.
Özetle kalp tasdik etmediği, dil ikrar etmediği ve biz de fiiliyata dökmediğimiz müddetçe günah olmaz.
“Allah iyiliklerin ve fenalıkların yazılmasını emretti. Bir kimse bir iyilik yapmaya niyetlenir de yapamazsa, Allah kendi katında o kimse için tam bir iyilik sevabı yazar. Eğer hem niyetlenir, hem de o iyiliği yaparsa on iyilik sevabı yazar ve bu sevabı yedi yüze ve daha fazlasına kadar çıkarır. Ve eğer fenalık yapmaya niyetlenir de sonra vazgeçerse, Allah onun için tam bir iyilik sevabı yazar. Eğer kötü işe hem niyetlenir, hem de onu yaparsa, Allah o kimse için bir günah yazar.” (Müslim, Îmân, 74; Buhârî, Salât, 227; İsrâ ve Mîraç, 1551)