"Evvel âhir tavsiyemiz: Tesanüdünüzü muhafaza; enaniyet, benlik, rekabetten tahaffuz ve itidâl-i dem ve ihtiyattır." İtidâl-i dem ne demektir?
Değerli Kardeşimiz;
Kelime manasıyla itidal-i dem, kanın mutedil yani normal akışında olması demektir. Günümüzdeki ifadesiyle “tansiyonun normal olması” demek olur.
Mefhum olarak itidâl-i dem; “Soğukkanlı olmak, mutedil olmak, acele etmeden tedbirle iş görmek, aşırılıklardan uzak durmak, hâdiseler karşısında sarsılmamak, heyecana kapılmamak, sabırlı ve temkinli olmak” gibi mânalara gelir.
İtidal-i dem, üstün bir meziyet ve güzel bir haslettir. Hâdiselerde kaderin hâkim olduğunun şuuruna eren, “Her şeyin dizgini Allah’ın elinde, her şeyin hazinesinin O’nun yanında” olduğunu bilen, sebeplere aşırı derecede bağlanmayan, onların bir tesirinin olmadığını bilen bir insan, itidâlli olur.
Nur Külliyatından şu cümle itidâl-i demi çok güzel izah eder:
“Evet, tam münevver-ül kalb bir âbidi, küre-i arz bomba olup patlasa, ihtimaldir ki, onu korkutmaz. Belki hârika bir kudret-i Samedaniyeyi, lezzetli bir hayret ile seyredecek.”(1)
Böyle bir kul, Üstadımızın ifadesiyle, “sefine-i hayatta kemâl-i emniyetle hâdisatın dağlarvari dalgaları içinde seyran eder.”(2)
İtidal-i dem sahibi bir insan hiçbir hâdiseden korkmaz ve titremez. Onun bütün ömrü, istikametle, tevekkül ve teslim ile geçer. Onun için; “Mevsim bütün ömrünce ılık gölgeli bir yaz” olur.
Üstad Bediüzzaman Hazretlerinin bütün hayatı itidal-i dem üzeredir. Üstad Hazretleri hayatı boyunca üç kez ayak ayaküstüne atmıştır. Birisi esarette iken yanından geçen Rus Kumandanına karşı, diğeri de mahkemede savcının idam talebine karşı talebelerinin kuvve-i maneviyesini takviye etmek için, tesbihini kırarak cübbesine dökmüş ve ayak ayaküstüne atarak tesbih tanelerini ipe dizmiştir.
Bir diğeri ise; bir gün Zübeyir Ağabey; “Üstadım itidal-i demi nasıl anlamalıyız” diye sorunca, Üstad; “Şimdi Fransızların ve İngilizlerin uçakları gelse, burayı bombardımana tutsalar, (o sırada ayak ayak üstüne atmış) ‘Zübeyir bana bir kahve yap’ derim” diye cevap vermiştir.
Dipnotlar:
(1) bk. Sözler, Üçüncü Söz.
(2) bk. age., Yirmi Üçüncü Söz.
Selam ve dua ile...
Sorularla Risale Editörü
