"Hazer et, dikkatle bas, batmaktan kork. Bir lokma, bir kelime, bir dane, bir lem'a, bir işarette, bir öpmekte batma. Dünyayı yutan büyük letâiflerini onda batırma." İzah eder misiniz?

Değerli Kardeşimiz;

"Madem öyledir, hazer et, dikkatle bas, batmaktan kork. Bir lokma, bir kelime, bir dane, bir lem'a, bir işarette, bir öpmekte batma. Dünyayı yutan büyük letaiflerini onda batırma. Çünkü çok küçük şeyler var, çok büyükleri bir cihette yutar. Nasıl küçük bir cam parçasında gök, yıldızlarıyla beraber içine girip gark oluyor. Hardal gibi küçük kuvve-i hafızanda, senin sahife-i a'malin ekseri ve sahaif-i ömrün ağlebi içine girdiği gibi, çok cüz'î küçük şeyler var, öyle büyük eşyayı bir cihette yutar, istiab eder." (Lem'alar, On Yedinci Lem'a, On Dördüncü Nota.)

Burada insanda var olan binlerce latife ve duygudan bahsediliyor. Bu duyguların her biri inbisat etmeye müsait oldukları gibi, fıtratı bozan şeylere karşı da gayet hassas ve naziktirler. İnsan devletleri, coğrafyaları fetheder, pehlivan olup insanları yerlere serer; ancak vücudu bir mikroba karşı mukavemet edemez, ona mağlup olur.

İnsan hafızası, ciltlerce kitapları içine alıp kaydeden bir kütüphane gibidir. İçkiyle veya uyuşturucuyla o büyük sermayeyi yakıp tüketmektedir.

İşte insandaki her bir duygu ve latife böyledir; bütün bir kâinatı içine alıp yutacak istidada malik olan bu duyguların, bir diğer ciheti nazara veriliyor. Her bir günah, fıtrata atılmış bir mermi ve zehirli bir ok gibidir. Nazik ve hassas olan bu latife ve duyguların, günahlara karşı tahammülü yoktur. İşte bu sebepten Üstad'ımız, nazarları buraya çevirerek, ikazda bulunuyor.

"Her bir günah kalbe bırakılan bir kara leke gibidir..." (Tirmizî, Tefsir, Mutaffifin)

Eğer o günah tövbe ve istiğfarla temizlenmezse, zamanla büyüyüp insanı yutar ve felakete atar.

Burada geçen; bir kelime, bir lokma, bir dane, bir öpmek ifadeleri birer semboldur; fıtratımızı tahrip eden günah ordusunu sembolize etmektedir.

Mesela, meşru olmayan lokmayı helal diyerek yiyen insan kalbini batırmış olur. Veya masum bir insanı acımasızca öldüren bir cani şefkat duygusunu batırmış ve öldürmüş demektir.

İnsan yaratılış itibarı ile temiz bir fıtrat üzeredir. Fakat zamanla, küçük günahlarla bu duygular kirlenmeye, körelmeye başlar ve safiyetini kaybeder. Bu küçük günahlar tövbe ve istiğfarla temizlenmezse, daha sonra büyük günahlara kapı açar, insanın duygularını hasta eder ve zamanla da temiz duygulardan eser kalmaz. Yani temiz duygular batar demektir.

Hülasa, şerler ve günahlar görünüşte küçük ve basit fiiler gibi görünseler de neticesi itibarı ile çok büyük tahribata ve yıkımlara sebebiyet veriyorlar.

Selam ve dua ile...
Sorularla Risale Editörü