Hutbe-i Şâmiye'deki "Üçüncü Kuvvet"i izah eder misiniz?
Değerli Kardeşimiz;
"Üçüncü Kuvvet: Yüksek şeylere müsabaka suretinde beşere yüksek maksadları ders veren ve o yolda çalıştıran ve istibdadatı parça parça eden ve ulvî hisleri heyecana getiren ve gıbta ve hased ve kıskançlık ve rekabetle ve tam uyanmakla ve müsabaka şevkiyle ve teceddüd meyliyle ve temeddün meyelanıyla teçhiz edilen üçüncü kuvvet, yalnız hürriyet-i şer'iyedir. Yani insaniyete lâyık en yüksek kemalâta olan meyl ve arzu ile cihazlanmış olmak."(1)
"Yüksek şeylere müsabaka sûretinde beşere yüksek maksatları ders veren ve o yolda çalıştıran,"
Şer'i şerife uyumlu çalışan hürriyet, Müslümanları yüksek değerlere ulaşmak ve yüce gayelere erişmek adına, sürekli bir müsbaka ortamı oluşturuyor ve Müslümanları bu yolda teşvik ve motive ediyor. Hâl böyle olunca, Müslümanların maddi ve manevi terakki etmesinde bu teşvik ve motivenin önemli bir katkısı oluyor.
"ve istibdâdâtı parça parça eden"
Bu şer'i hürriyet, terakki ve gelişmenin önünde en büyük engel olan istibdatı reddeder. Bu vesile ile fikir ve kalpler baskı ve otorite altında ezilmedikleri için daha verimli daha üretken olurlar.
"ve ulvî hisleri heyecana getiren"
Hürriyet, insanın hayvani ve aşağılık hislerini değil, ulvi ve yüce hislerini galeyana getirir. Bu maddi ve manevi terakkide önemli bir dinamiktir. Hayvani hisler insanlığı geliştirmez, aksine geriletir.
"ve gıpta ve hased ve kıskançlık ve rekabetle ve tam uyanmakla ve müsabaka şevkiyleve teceddüd meyliyle ve temeddün meyelânıyla teçhiz edilen üçüncü kuvvet, yalnız hürriyet-i şer’iyedir..."
Müslümanların Batı medeniyetinin gücü karşısında zayıf ve çaresiz kalması, Müslümanlarda kıskançlık ve rekabet duygusunu körüklemiştir. Bu da maddi terakkide önemli bir motive ve dinamik oluyor.
Yenilenme ve medenileşme meyli Müslümanların fıtratında potansiyel bir şekilde şiddetle bulunduğu için, Müslümanların Batı medeniyeti karşısında zayıf ve çaresiz kalması süreklilik arz edemez.
İşte hürriyet-i şeriyye bu gibi dinamikleri, inşallah kısa bir süre içinde maddi terakkiye vesile etmeye sebebiyet verecektir.
(1) bk. Hutbe-i Şamiye.
Selam ve dua ile...
Sorularla Risale Editörü
