"İyyake na’büdü ve iyyakenestain"deki hakiki hitaptan maksat nedir? Bu hitabın hakikisi olduğu gibi, surisi de olabilir mi?

Değerli Kardeşimiz;

İnsan sebeplere ne ölçüde tesir verirse “iyyake na’büdü” hitabının hakikatinden o kadar uzaklaşır. Aynı şekilde sebeplerden ne ölçüde fayda umar, medet beklerse “iyyake nestein” hitabındaki manadan yine o kadar uzak kalır.

Üstat Hazretleri, riya için “şirk-i hafi” yani “gizli şirk” tabirini kullanıyor. Hiçbir mümin Allah’tan başkasına ibadet etmez, ama kullara riya etmek, onların teveccühüne can atmak, onlara hoş görünmeye çalışmak insanı rıza çizgisinden belli bir ölçüde saptırır ve “iyyake na’büdü” hitabındaki hakikate yine bir manada ters düşürür.

Öte yandan, insanların zerreden Şemse kadar dereceleri olduğu gibi, bu hitabın da yine o kadar dereceleri vardır. Bu hitabı hakkiyle yapanlar, başta peygamberler ve onların varisleri olan âlimler ve mürşitlerdir. Bu ayetleri, manalarını hiç düşünmeden okuyan, günlük hayatına onların manasını tam aksettiremeyen müminlerin namazları da sahih olmakla birlikte, namazın hakikatine göre suri kalır.

Selam ve dua ile...
Sorularla Risale Editörü