"Mesela, demişler: 'Bir tabaka-i arz, cin ve ifritlerindir. Binler sene genişliği var.' Hâlbuki, bir iki senede devredilen küremizde o acip tabakalar yerleşemez." İzah eder misiniz?

Değerli Kardeşimiz;

“Hâlbuki, bir iki senede devredilen küremizde...” Bu ifade dünyanın tamamının yürüyerek dahi olsa bir iki senede dolaşılabileceğini ifade ediyor. Böyle küçük bir dünyaya, cinlere ait uzun ve geniş hayat sahalarının fizikî manada sığması düşünülemez.

Demek bu küremiz zahiren küçük bir yer olsa da mana âlemindeki uzantıları ve boyutları daha geniş ve külliyetlidir. Üstadımız cümlenin devamında bu konuda bize şöyle güzel kıyas aletleri vermektedir:

"Fakat âlem-i mana ve âlem-i misalde ve âlem-i berzah ve ervahta küremizi bir çamın çekirdeği hükmünde farz etsek, ondan temessül ve teşekkül eden misalî şeceresi, o çekirdeğe nisbeten koca bir çam ağacı kadar olduğundan, bir kısım ehl-i şuhud, seyr-i ruhanilerinde, arzın tabakalarından bazılarını âlem-i misalde pek çok geniş görüyorlar, binler sene bir mesafe tuttuklarını görüyorlar."(1)

Bir insanın boyu, kilosu ve görünen vaziyeti maddi şahsını gösterir. Oysa manevi şahsı ise sahip olduğu zenginlik, idarecisi olduğu alanın büyüklüğü, sahibi olduğu şeyler, komutanlığını yaptığı ordunun gücü gibi değerlere göre değişir. Demek oluyor ki şahs-ı maddi ile şahs-ı manevi arasında boyut farkı olduğu gibi, âlem-i şehadet ile âlem-i misal arasında da boyut farkı vardır. Mesela, elimizdeki küçük bir aynayı gökyüzüne karşı tutsak, çok geniş bir alan o aynada temessül edip görünecektir. Şimdi birisi, "İnsanların bu aynada görünen yeri katetmeleri seneler alır." derse, aynanın maddesi açısından yanlış olsa da içinde temessül âlem itibariyle bakıldığında gayet doğru ve isabetli bir ifade olduğu herkesçe malumdur.

İşte aynen onun gibi, bu dünya maddi ve görünüş itibariyle dar ve küçük bir âlemdir. Fakat âlem-i misal ve alem-i mana itibariyle çok geniş bir âlem olup, cinler ve ifritler bile uzun zamanda katedebiliyorlar.

İlave bilgi için tıklayınız:

- "Hem cin ve ifrit ve sair muhtelif zîşuur ve zîhayat mahlûkların âlemleri ve meskenleri olduğu, çok kesretli ehl-i keşif ve ashab-ı şuhudun şehadetiyle sabit yedi kat arzın âlemleri,.." İzah eder misiniz?

1) bk. Mektubat, On Sekizinci Mektup.

Selam ve dua ile...
Sorularla Risale Editörü