"Mesela, insanların sanatları içinde, nasıl ki maddenin kıymetiyle sanatın kıymeti ayrı ayrıdır..." İzah eder misiniz?

Değerli Kardeşimiz;

"Mesela, insanların sanatları içinde, nasıl ki maddenin kıymetiyle sanatın kıymeti ayrı ayrıdır. Bazen müsavi, bazen madde daha kıymettar; bazen oluyor ki, beş kuruşluk demir gibi bir maddede beş liralık bir sanat bulunuyor."

Beş kuruş değerendeki bir kâğıt üzerine yine beş kuruş değerinde bir resim çizilse bu durumda maddenin kıymeti ile sanatın kıymeti aynı olur. O kağıt üzerini hiçbir değer taşımayan bir resim çizildiğinde ise madde daha kıymetli olmuş olur. Yani boş kağıt o resimden daha kıymetlidir. O kâğıt üzerine beş lira değerinde bir resim çizildiğinde ise, sanatın kıymeti maddeyi çok gerilerde bırakır.

İnsan, maddesi itibarı et, kemik ve kandan ibarettir. Bu açıdan baktığımızda, insan en kıymetsiz varlıktır. Zira eti yenmez, derisi işe yaramaz. Fakat âlemlerin yaratıcısı olan Allah'ın yaratmış olduğu bir san’at mucizesi olarak baktığımızda onun değerine paha biçilmez. Zira o, “kâinatın en son ve en cemiyetli meyvesi” arzın halifesi, mahlûkatın en şereflisi ve Allah’ın bütün esmâsına mazhar en aziz misafiridir.

Demekki, insanın asıl kıymeti, Allah’ın bütün isimlerine ayna olmasıyladır. Bu hakikati Üstadımız veciz bir şekilde şöyle ifade ediyor:

"Nasıl esmada bir ism-i azam var, öyle de o esmanın nukuşunda dahi bir nakş-ı azam var ki, o da insandır."(2)

Dipnotlar:

1) bk. Sözler, Yirmi Üçüncü Söz, Birinci Mebhas.

2) bk. age., Otuz Üçüncü Söz, Otuz Birinci Pencere (İnsan Penceresi).

Selam ve dua ile...
Sorularla Risale Editörü