"Nihayetsiz küçüklük içinde, nihayetsiz büyük cinayet işliyorsun." cümlesinde insan neye göre küçüktür? Hâlbuki insan, kâinatın kendisine hizmet ettiği en müstesna varlıktır.
Değerli Kardeşimiz;
İnsanın küçüklük ciheti Yirmi Üçüncü Söz'de şöyle ifade edilir:
“İnsanda iki vecih var. Birisi, enaniyet cihetinde şu hayat-ı dünyeviyeye nâzırdır. Diğeri ubudiyet cihetinde hayat-ı ebedîyeye bakar."
"Evvelki vecih itibariyle öyle bir bîçare mahluktur ki; sermayesi yalnız ihtiyardan bir şa're (saç) gibi cüz'î bir cüz'-i ihtiyarî ve iktidardan zaîf bir kesb ve hayattan çabuk söner bir şu'le ve ömürden çabuk geçer bir müddetçik ve mevcudiyetten çabuk çürür küçük bir cisimdir.”
Diğer taraftan insan ahsen-i takvimde, en üstün bir mahiyette, en geniş bir istidada sahip olarak yaratılmıştır. Bu istidadın ve ona bağlı nice kabiliyetlerin hayırda kullanılması güzel neticeler vereceği gibi, şerde kullanılmalarıyla da büyük cinayetler işlenebilir. İnsana cüz’î irade verildiğinden hayat, akıl, kalb, hafıza, hayal, sevgi, korku gibi manevî sermayesi yanında göz, kulak, el, ayak gibi organlarını da hayır ve şer yollarından dilediğinde kullanmakta serbest bırakılmıştır.
Nihayetsiz cinayet, birçok risalede olduğu gibi yine Yirmi Üçüncü Söz'de de geniş olarak işlenmiştir. Hülâsa olarak, insan küfür ve dalâlet yoluna girmekle kendisine hizmet eden bütün bir kâinatı tahkir eder; kıymetsiz ve mânâsız görür.
Ayrıca, bütün mahlûkatın hakikatleri esmâ-i İlâhîyeye istinat ettiğinden, mahlûkata yapılan bu tahkir esmâ-i İlâhîyeyi de tezyif manası taşır. Yani o mükemmel tecellileri ehemmiyetsiz görür, dikkate almaz, düşünmeye değer bulmaz. Bu ise, o esmâya karşı büyük bir cinayettir.
Üçüncü olarak, bu batıl yolda giden kişi mahlûkatı da “terzil” etmiş olur. Yani, Allah’ı tesbih eden o varlıkları kendi isyanına ortak eder, küfür ve isyan yoluna onların yardımlarıyla girer. Bu ise o varlıklara büyük bir hakarettir. Meselâ, hırsızlık yapan bir kişi bu haramı işlerken aklını kullanmış, ayağıyla hırsızlık mahalline yürümüş, gözleri ona yol göstermiş, elleri o işi bizzat işlemiştir. Böylece insan kendisine takılan bütün maddî ve manevî cihazlarını o haram işe bir nevi ortak etmiştir.
Selam ve dua ile...
Sorularla Risale Editörü
