"Ruh-u kulüp ittihad-ı kulubdadır. Ve mizac-ı hayat-ı hükûmet, kulüplerin imtizacındadır. Perişan ve tabakat-ı ağraz içinde yeni uyanmış bizim efkâr-ı umumiyemize peşkeş ettiğim..." İzah eder misiniz?

Değerli Kardeşimiz;

"Ruh-u kulüp ittihad-ı kulubdadır. Ve mizac-ı hayat-ı hükûmet, kulüplerin imtizacındadır. Perişan ve tabakat-ı ağraz içinde yeni uyanmış bizim efkâr-ı umumiyemize peşkeş ettiğim o derece hasna bir hakikatı kıymet-naşinastlıkla o kadar çirkin bir te'vil libasını giydirmişler ki; hamiyet ve gayretin emr-i kat'îsiyle endam ve a'za-yı seb'asını, perde-i nezaketi yırtmakla göstermeğe mecburum. Herbir uzvu bir hakîkat içinde gösteriyorum." (Asar-ı Bediiyye, Nutuk: 7)

Bu cümle ile Üstadımız mühim bir konuya parmak basıyor. Şöyle ki:

Yani kulüplerin ruhu, hayatı, bekası onların birbiriyle ittihad etmelerine veyahut kalplerin birbirlerini sevip birleşmesine bağlıdır. Hükûmetin hayat tansiyonu ise, bu kulüplerin birbirleriyle kaynaşmalarındadır.

Perişan ve art niyetli tabakalar içinde yeni uyanmış kamuoyuna peşkeş ettiğim güzel bir hakikati, kıymet bilmez bir tavır ile öyle çirkin göstermişler ki hamiyet ve gayretin bir gereği olarak bu hakikati her yönü ile göstermek için biraz sert ve nazik olmayan bir üslup kullanmaya mecburum.

"Birinci Hakikat:"

"Bir adam bir dereceye çıksa ki; bir pencerede âlemi temaşa etse, kâmeti kısa olduğu hâlde o seviyeye gelmek için tetâvul.. Ve uzun olduğu halde takavvus ettiği gibi; bir adam kıymet ve isti'dadı mazhar olduğu rütbe ve hâkimiyetinin mâdununda olsa, tefritten teberrisini göstermek için tekebbür.. Ve mâfevkinde olsa, ifrattan tenezzüh ve bir seviyeye gelmek ve ulviyetini îzhar için tevazu' edecektir." (bk. age., a.y.)

Her insanın sosyal hayatta bir değeri ve görüneceği bir penceresi vardır. Boyu pencereden kısa olan bir adam kendini uzun göstermek için yapmacık ve gösterişe yönelecek. Boyu pencereden uzun olan adam ise eğilerek pencerenin seviyesine göre duracaktır.

Sosyal hayatta kabiliyeti kısa ve noksan adamlar kendini büyük göstermek için, kibir ve büyüklük taslamaya başlarken; sosyal hayatta kabiliyeti yüksek ve kâmil olan adamlar ise toplumun seviyesine inmek için tevazu ve alçak gönüllülük gösterecektir.

Selam ve dua ile...
Sorularla Risale Editörü