Üçüncü Makale, Dördüncü Meslek
İçerikler
-
"Mesele-i vahide, iki mütekellimden sudur eder... Bir-iki asır evvel harika sayılan keşif bu zamana kadar mestur kalsaydı,.." İzah eder misiniz?
-
"İstidad-ı beşerin kameti, netâic-i efkârı teşerrübünden tekebbür ederse, o şeriat dahi tevessü ederek ebede teveccüh eder." cümlesini izah eder misiniz?
-
"Cumhurun amiliği için, hakaik-i mücerredeyi, melûfları vasıta olmaksızın adem-i telâkkileri sebebiyle, müteşabihat ve teşbihat ve istiârât ile tasvir etmesidir..." Devamıyla izah eder misiniz?
-
"Şimdiki muhakkikler o daire içinde yaşamaktadırlar." cümlesini izah eder misiniz?
-
"Evet, on üç asırdan beri o kadar dehşetli müsademata karşı hakaikini muhafaza etmiştir. Belki bu müsademe, keşmekeş, hakikat-i İslâmiyetin omuzu üstünden türab-ı hafâyı terkik ve tahfif ediyor. Neam, vücut ve hâl-i âlem buna şahittir." İzah eder misiniz?
-
"Eğer desen: Her bir fende yalnız bir fezlekeyi bilmek bir adam için mümkündür... Elcevap: Neam, lâ!" Cevabın girişinde hem evet hem hayır deniliyor, burayı açar mısınız?
-
"Hem de zekâ eğer çendan harika olsa da bir fennin tekmiline kâfi değildir. Nasıl çok fenlerde kifayet edecektir?" İzah eder misiniz?
-
"Hayalât-ı muhîtiye ve evham-ı zamaniyenin elbiselerini çıkart..." Evham-ı zamaniye ile birlikte açar mısınız?
-
"Biz kelam-ı ezeliden gelmişiz..." Ahirette Kur'an'ın "beşerin rehberi ve gıda-yı ruhanisi" olmasını izah eder misiniz? Kur'an'ın hükmü devam edecek mi?
-
"Şübehat ve şükûkun üç menbaları vardır..." Buradaki üç menbayı izah eder misiniz?
-
"Maani-i amîka veya müteferrikayı bir suret-i sehl ve basitada tasavvur veya tasvir etmek için, nasın kelamında istiârât-ı kesireyi irad ederler..." İzah eder misiniz?
-
"Şemsin sükûnuyla arzın hareketine ve bir katre suda bir milyon hayvanatın bulunduklarına temaşa edin, tâ Sâni'in azametini bilesiniz." Burada “Güneş durağandır" mı demek isteniyor?
-
"Hîna ki hissin galatı bizim 'ma nahnü fih'imizi imkân derecesinden bedahete, yani cehl-i mürekkebe çıkardı." cümlesini açıklar mısınız? Kur'an neden şimdiki fenlerden ve teknik buluşlardan sarih ve zahir olarak haber vermiyor?
-
"Halbuki, sanatın eseri ve nizamı her şeyden tezahür eder. Keyfiyet-i teşekkül nasıl olursa olsun, maksad-ı asliye taalluk etmez." İzah eder misiniz?
-
"Delil, müddeâdan evvel malûm olması gerektir. Bunun içindir ki, bazı nusûsun zevahiri, ittizah-ı delil ve isti’nas-ı efkâr için..." İzah eder misiniz?
-
"Müstetbeü't-terâkip kabilesinden veya kinâî nev'inden olduğu için, medar-ı sıdk ve kizb olmaz." cümlesini izah eder misiniz?
-
"Meselâ, قَالَ lâfzındaki elif elif’tir. Aslı vav olsa, kâf olsa, ne olursa olsun tesir etmez." ifadesini izah eder misiniz?
-
"Şu Arabiyyü’l-ibare, iki mezheb-i bâtılın reddine işarettir." Buradaki "iki batıl mezhep" hangileridir?