Birinci Makam, Üçüncü Nükte
İçerikler
"Evet, i'caz-ı Kur'ân’ın bir esası olan îcaz,.." Burada, “îcaz”dan maksat nedir?
"Hem âdet perdesi tahtında ve zeminin altında hârikulâde olan tasarrufat-ı İlâhîye, icmalen gösterilsin." cümlesinin izahını yapar mısınız?
"Herkese malûm ve âdi olan taşların şu fıtrî bazı hâlât-ı tabiiyesini, en mühim ve büyük mes'eleler suretinde bahis ve beyanda ne mâna var, ne münasebet var, ne ihtiyaç var?" Taşların Kur’ân’da bahsedilmesini biraz açıklar mısınız?
"Hidâyet-i Kur'ân’ın bir nuru olan lütf-u irşad ve hüsn-ü ifham..." Buradaki "Lütf-u irşad ve hüsn-ü ifham"dan murad nedir?
"Kur'ân’ın muhatabları içinde ekseriyeti teşkil eden avâma karşı küllî hakikatları ve derin ve umumî düsturları, me'luf ve cüz'î suretler ile gösterilsin..." Bu saklı olan küllî düsturlar ve gayeler kimler içindir?
Yirminci Söz'ün, Birinci Makam'ının, Üçüncü Nükte'sinin başındaki ayet-i kerimenin mealini verir misiniz?
"Ey benî-İsrail ve ey benî-Âdem! Sizlere ne olmuş ki: Kalbleriniz taştan daha câmid ve daha ziyade katılaşmıştır... Zaaf ve acziniz içinde nasıl bir kalb taşıyorsunuz ki, öyle bir Zât’ın evamirine karşı o kalb kasâvetle..." paragrafın haşiye ile izahı?
Yirminci Söz'ün, Birinci Makamının, Üçüncü Nüktesi'nde taş için "sağır" deniyor, hikmeti ne olabilir? Bir de "su cetvelleri"ne benzetiliyor. Konu hakkında bilgi verir misiniz?
"Aslı, sudan incimâd etmiş, âdetâ yekpâre taşlardan ibâret olan ekser dağların,.." cümlesinde, "aslı sudan incimad etmiş" ifadesini nasıl anlamalıyız?
"Elbette, o haşyetten o yüksek mevkii terk edip mütevaziâne aşağı yerleri ihtiyar etmek ve o mühim menfaatlere sebep olmak beyhude olmayıp başıboş değil ve tesadüfî dahi olmadığı; belki bir Hakîm-i Kadîrin tasarrufât-ı hakîmânesiyle,.." İzah?
"Taleb-i rü'yet hâdisesinde, meşhur dağın tecelli ile parçalanması ve taşlarının dağılması gibi..." "Taleb-i rü’yet" hadisesini anlatır mısınız? Dağın parçalanma olayını herkes görmüş müdür?
"Ve memur-u İlâhî olan o lâtif sulara, o nazik köklere, o ipek gibi damarlara o derece mukavemetsiz ve kasavetsizdir. Güya bir âşık gibi, o lâtif ve güzellerin temasıyla kalbini parçalıyor, yollarında toprak oluyor..." Açıklar mısınız?
"Yekpare taşlardan ibaret olan ekser dağların zelzele veya bâzı hâdisat-ı arziye suretinde tecelliyat-ı celâliye ile o dağların yüksek zirvelerinden o haşyet verici tecelliyât-ı celâliyenin zuhuruyla..." Depremin farklı gaye ve maksatları neler olabilir?
"Ahz-ı misak için üstünüzde Cebel-i Tûr'u tutmak", ifadesi ne anlama gelmektedir?
"Ehemmiyetli hakikatların uçlarını üç fıkra içinde üç vâkıa-yı meşhûre ve meşhûde ile gösteriyor ve medâr-ı ibret üç hadise-i uhrayı hatırlatmakla lâtif bir irşad yapar, mukavemet-sûz bir zecreder." Üç hadise ve onlarla verilen dersi açar mısınız?
"Hazret-i Mûsâ Aleyhisselâm'ın asâsına karşı kemâl-i şevk ile inşikak edip on iki gözünden on iki çeşme akıtan taşa işaret etmekle,.." Taştan, on iki pınar akmasının tarihi boyutunu ve hikmetini açıklar mısınız?
"Hazret-i Mûsâ Aleyhisselâm'ın asâsına karşı kemâl-i şevk ile inşikak edip on iki gözünden on iki çeşme akıtan taşa işaret etmekle,.." On iki çeşmenin bizim manevi alemimize bakan cephesi ne olabilir?
"Tûr-i Sînâ'daki münâcât-ı Mûseviyede... O’nun haşyetinden ezilip dağılıyor ve sizden ahz-ı mîsak için üstünüzde Cebel-i Tûr'u tuttuğunu,.." Tûr-i Sîna hakkında bilgi verir misini? Bu dağın Mûsâ as ile münasebeti nedir? "Ahz-ı Mîsak" nedir?
"Bu fıkra ile dağlardan nebeân eden Nîl-i mübarek, Dicle ve Fırat gibi ırmakları hatırlatmakla,.." Bu âyetle Nil, Dicle ve Fırat ırmaklarının kast edildiğini nasıl anlıyoruz?
"O üç nehrin herbirine Cennet'ten birer katre her vakit damlıyor ve ondan bereketlidirler..." Bu üç nehre cennetten birer damla damlaması veya kaynağının cennet olması hadis-i şeriflerini nasıl izah edebilirsiniz?
Cennetten beslenen dört ırmak hangisidir, Üstat "manevi cennetten besleniyor" diyor. Konu hakkında bilgi verir misiniz?
Risalelerde birkaç nehre cennetten katre gönderilmek suretiyle bereketlendirildiği; hatta Nil nehrinin çıktığı dağın kaynak olarak yetmeyeceği ifade ediliyor. Fakat bilim; Nil nehrinin dağdan çıkmadığını, kaynağının Kagera Nehri olduğunu söylüyor. İzah?
"Ey benî-İsrail ve ey benî-Âdem! Kalb katılığı ve kasavetinizle öyle bir Zât-ı Zülcelâl'in evâmirine karşı itaatsizlik ediyorsunuz ve öyle bir Şems-i Sermedî'nin ziyâ-yı marifetine gafletle gözlerinizi yumuyorsunuz..." İzah eder misiniz?
"Tesbihat-ı Nebeviyeden olan سُبْحَانَ مَنْ بَسَطَ اْلاَرْضَ عَلَى مَاءٍ جَمَدْ kat'î delâlet ediyor..." Tesbihat-ı nebeviyeyi izah eder misiniz?
Üçüncü nüktenin sonundaki Arabi duanın mealini verir misiniz?
