"Demek, Kur’ân’dan gelen o Sözler ve o nurlar, yalnız aklî mesâil-i ilmiye değil, belki kalbî, ruhî, hâlî mesâil-i imaniyedir. Ve pek yüksek ve kıymettar maarif-i İlâhiye hükmündedirler." Burayı, hassaten "hâlî" kısmı ile izah eder misiniz?
Değerli Kardeşimiz;
İnsanın bir şeyi idrak etmesi ve kavraması, sahip olduğu ilmin farklı sahalara girmesi neticesinde farklı cihetler kazanmasına vesile olmaktadır. Üstad'ımız Lemeat eserinde " Dimağda meratib-i ilim muhtelifedir, mültebise" (Sözler, Lemeat.) bahsinde bu hakikati harika bir şekilde izah etmiştir.
Bir insanın bir şeyi tahayyül etmesi bir ilimdir ama bu makamda bir faydası yoktur. Bundan sonra tasavvur gelir ki, burada da kalsa yine bir menfaat hâsıl olmaz. Sonra akıl ile tartmak dediğimiz taakkul mertebesi gelir ki, burada da kalsa, yine insana yapacağı iş hususunda fayda sağlamaz. Bundan sonra akıl ile tarttığı meselenin doğruluğunu tasdik etme mertebesi gelir. Yine de bu ilim amele dönüşmez. Mesela, namaz kılınmasının lüzumunu aklen tartan ve bunu tasdik eden herkes namaz kılmaz. Bundan sonra iz'an dediğimiz akıl ve kalp ittifakıyla bir konuyu kavrama mertebesi gelir. İşte insanın bildiğini tatbik etmesi, yani imtisal burda başlar. Bundan sonra iltizam dediğimiz bildiğini tatbik etmeyi kendine lazım ve vacib görmesi mertebesi gelir ki, dünya toplansa onu bilip kabul ettiği bu şeyden uzaklaştıramaz. En sonda da itikad dediğimiz bu bilginin tüm hissiyat, letaif ve ruhun her şubesine nüfuz etme mertebesine ulaşır ki, bu ilim artık ona hâl olur.
"Hâlî" ifadesi, işte bu ilim ve imanın bütün hissiyatıyla sahiplenilmesi, kavranması, amele ve aksiyona dönüşmesidir. Mesela, Dördüncü Söz'ü anlayarak mütalaa eden bir Nur talebesinin namaza başlaması ve namazını hiç geçirmemesi hâlî bir durumdur.
Risale-i Nur'da namaza dair bahisleri okuduğu hâlde namaza başlamayan birisinde de "hâlî" durumlar yok demektir.
Risale-i Nur'un imana dair dersleri insanı amele ve aksiyona iter, yani hâlî bir durum meydana getirir, demektir.
Hâlî durumu sadece ibadet olarak anlamamak gerekir. Hâlî durum aynı zamanda güzel ahlakı da içine alır. Yani Risale-i Nur'un imana dair dersleri insana güzel ahlakı da kazandırır.
İlave bilgi için tıklayınız:
- İnsan Bildiklerini Neden Yaşayamıyor? (Video: Dr. B. SABAZ)
Selam ve dua ile...
Sorularla Risale Editörü
