"İnsan bütün esmaya mazhardır." İnsanın bütün esmaya ayna olması ne demektir ve kendimizde hangi ismin galip olduğunu nasıl anlayabiliriz?

Değerli Kardeşimiz;

Üstad Hazretleri ".. Esma-i hüsnanın her bir isminin feyz-i tecellîsine bir mazhar-ı câmi’ olmaya çalış." buyurmakla, insanın çalışarak mazhar ve ayna olacağı esma tecellilerine dikkat çekmiş ve onu bu sahada gayret göstermeye teşvik etmiştir.

Allah (cc.) mükrimdir, kullarına ihsanda bulunur, onların da birbirine yardım etmesini sever. İkram eden Allah’ın Kerim ismine mazhar olur. Cenab-ı Hak nihayetsiz merhamet sahibi ve affedicidir. İnsanları affeden Afüv ismine mazhar ve ayna olur. İnsanların kusurlarını örten Settar ismine, her işinde adil olan Adl ismine mazhar olur.

Burada karıştırılmaması gereken önemli bir nokta vardır:

İnsanların, Cenab-ı Hakk'ın isimlerine ayine olmaya çalışması fiili olan isimler içindir. Yani yukarıda belirtildiği gibi Adil, Kerim, Cemil gibi isimlere mazhar (ayna) olanlar, Allah'ın o isimdeki derinliği kendi açısından ve makamından değerlendirmeye ve Allah'ı o isimle daha fazla anmaya ve tesbih etmeye başlar. Bizdeki esmaya mazhariyet "Allah'ın fiili ve insana güzel ahlak kazandıran isimlerine ayna olmaya çalışmak olup, تَخَلَّقُوا بِاَخْلاَقِ اللهِ ["Allah'ın (güzel) ahlakıyla ahlaklanınız." (el-Hakîm et-Tirmizî, Nevâdiru’l-Usûl 2:284)] hadisinde ifade buyurulduğu gibidir. Yoksa bir kısım felsefecilerin -haşa- 'İnsanın asıl gayesi, Allah'a benzemeye ve ilahlaşmaya çalışmaktır.' gibi Cenab-ı Hakk'ın zatî isimlerine Firavun gibi sahip olmaya çalışmak nevinden değildir."(1)

Demek hakiki bir Müslüman Adil ve Kerim gibi ilahi isimlere ayna ve mazhar olmaya çalışacaktır. Yoksa "çalışırsam İlahlaşabilirim" gibi bir safsataya ve dalalete sapmayacaktır.

1) bk. Sözler, Otuzuncu Söz, Birinci Maksat.

Selam ve dua ile...
Sorularla Risale Editörü