"İnsan isyanla Hâlık'ın emrine karşı manen müdafaa ve mübareze eder." İzah eder misiniz?
Değerli Kardeşimiz;
"Ezcümle: Yâsin sûresinde
1 مَنْ يُحْىِ الْعِظَامَ وَهِىَ رَمِيمٌ şive-i ifadeden, Zemahşerî 2 مَنْ يَبْرُزُ اِلَى الْمَيْدَانِ üslûbunu istişmam etmiştir. Evet, insan isyanla Hâlık'ın emrine karşı manen müdafaa ve mübareze eder." (Muhakemat, İkinci Makale, Üçüncü Mesele)1. “Çürümüş kemikleri kim diriltecek?” (Yâsin, 36/78)
2. "Var mı meydana çıkan!" (Hodri Meydan)
İnsan hâline acizliğine bakmaz, -haşa- Allah’a meydan okur ve mübareze eder gibi hâl ve tavırlar sergiler. Bu ayetten de şu mana anlaşılıyor ve Zemahşeri bu manayı tahric ediyor; “Şu çürümüş kemiklere kim can verecekmiş?” sorusu ile insan sanki Allah’a meydan okuyormuş gibi bir hava estiriyor. Kendini -haşa- onun karşısında bir düşman ve rakipmiş gibi tasavvur ediyor. Bu rakip olma durumu "Sen yapamazsın ama ben yaparım." manasında değildir. Çünkü aciz insan, böyle bir rol kesecek kudrete sahip değildir. Öyleyse "Senin Rabbinin bunu dirilteceğini iddia ediyorsan, hadi yapsın da görelim." anlamında bir meydan okumadır.
Evet, insan Allah’a iman etmemekle ve ibadet ile itaat yapmamakla da bir cihetle ona meydan okuyor. Onunla mübareze ediyor gibi bir şekle giriyor ve şiddetli ve ebedi bir cezayı hak ediyor. Kâfirlerin ebedi cehenneme mahkum olmalarının bir sırrı de bu mübareze bu meydan okumadır.
İnsan gibi aciz, zayıf ve zavallı bir varlığın sonsuz azamet ve kibriya sahibi Allah’a meydan okuması hem çok komik hem de insan açısından çok vahim bir ahmaklıktır.
İlave bilgi için tılayınız:
- ÇÜRÜMÜŞ KEMİKLERİN DİRİLTİLMESİ.
- Çürümüş Kemikleri Kim Diriltecek? (Vide: Selim GÜNDÜZALP)
Selam ve dua ile...
Sorularla Risale Editörü
Yorumlar
Zemahşeri malum Mûteziledir. Yasin suresinden çıkardığı mana hak mıdır?
Kafirin her sıfatı kafir olması gerekmediği gibi batılın da her halinin her sıfatının her söz ve fikrinin batıl olması gerekmiyor. Bu sebeple bu adam batıl doğru söylese güzel bir tespitte bulunsada bu batıldır demek taassup olur bağnazlık olur.
Zemahşeri belagat imamıdır ve bu alanda saygın ve otoriterdir Ehli Sünnet alimleri de bu cihetle onu kabul edip takdir ederler. Onun mutezile mezhebinde olması bu gerçeği bu fazileti değiştirmez.
Sarhoş bir adam çok iyi bir saat ustası ise sarhoşluğuna bakarak ustalığını inkar edip kötülemek objektif ve gerçekçi olmaz. Ustalık ayrı sarhoşluk ayrıdır. Aynı şekilde Zemahşeri her ne kadar Mutezile olsa da onun iyi bir belagat imamı olmasına engel değildir.
Zemahşeri yanlış bir izah yanlış bir fikir beyan etse zaten Ehli sünnet alimleri gereken cevabı gereken izahı yaparlar ve yapmışlar biz burada meseleye analitik yaklaşacağız doğrusunu alacağız eğrisini terk edeceğiz toptan bir şekilde inkarda kabul de doğru olmaz.