"Kavanin-i külliye ve desatir-i umumiye meydanları" tabirinden ne anlaşılmalıdır? Esmanın tecellisi ve tenviri ne manaya gelmektedir?

Değerli Kardeşimiz;

Kâinattaki bütün icraatlar kısaca sünnetullah denilen küllî kanunlarla ve umumi düsturlarla icra edilmektedir. Mesela, her şeyin önce bir kemal noktasına doğru hareket etmesi, kemalini bulduktan sonra zevale meyletmesi ve kader ile takdir edilmiş ömrünü tamamladığında da ölümü tatması küllî bir kanundur. Kâinat da bir ilk noktadan itibaren tekâmül etmiş, insanın yaratılmasıyla kemale ermiş, daha sonra kıyamete doğru yol almaya başlamıştır.

Havanın kanı temizlemesi ayrı ve küllî bir kanundur.

Her şeyin çift yaratılmış olması bir başka kanundur.

Cazibe kanunuyla gezegenlerin Güneş'e bağlanmaları ve şefkat kanunuyla da annelerin yavrularına imdat etmeleri ayrı birer kanundurlar.

İşte böyle sayılamayacak kadar kanunla Cenab-ı Hak, mahlukatını yaratmakta, büyütmekte, sevk ve idare etmektedir.

Bütün bu faaliyetler Allah’ın, yaratmak, hayat vermek, büyütmek, rızıklandırmak, ikram etmek, ihsan etmek, zevale meylettirmek, öldürmek gibi sayısız fiillerinin icrasıyla ve onlara taalluk eden isimlerinin tecellileriyle gerçekleşir.

“Hakiki hakaik-i eşya esma-i İlahiyedir.” hükmünce bütün varlık âlemi esma tecellilerinden ibarettir. Üstad Hazretlerinden sadece iki hikmet dersi nakletmekle iktifa edeceğiz:

"Evet, nimet içinde, in’am görünür, Rahmân’ın iltifatı hissedilir. Nimetten in’ama geçsen, Mün’im’i bulursun."

"Hem, her eser-i Samedanî, bir mektub gibi, bir Sâni-i Zülcelâl’in esmasını bildirir. Nakıştan manaya geçsen, esma yoluyla müsemmayı bulursun." (Sözler, On Yedinci Söz, İkinci Makam)

Tenvir, nurlandırmak demektir. Allah’ın bir ismi Nur ve bütün isimleri nuranidir. İlahi isimlerin tecelli ettiği her varlık o isimlerle nurlanmış olur. Mesela, Hâlık (yaratıcı) ismiyle yokluk karanlığından kurtulup varlık nuruna kavuşulur. Şâfi (şifa veren) ismiyle de hastalıklardan kurtulup sıhhate kavuşulur.

Selam ve dua ile...
Sorularla Risale Editörü