"Muzaaf ihtiyaç, iştiyaktır. Muzaaf iştiyak, muhabbettir. Muzaaf muhabbet dahi aşktır. Ruhun tekemmülâtına göre, merâtib-i muhabbet, merâtib-i esmâya göre inkişaf eder." cümlesini izah eder misiniz? Bütün esmaya muhabbet, sıradan insanlar için mümkün mü

Değerli Kardeşimiz;

Nasıl marifette, yani Allah’ı tanımakta, en kuvvetli ve selametli yol, eserde; Allah’ın isim ve sıfatlarının tecellilerini okuduktan sonra, tahkiki imana intikal şeklinde oluyor. Aynı şekilde, eserler üzerinde görünen muhabbete sebep olan güzellik ve mükemmellikler, insanı o güzellik ve mükemmelliklerin asıl kaynağı olan isim ve sıfatlara, isim ve sıfatlar da asıl ve menba olan Allah’ın Zat-ı Akdesine intikal ettirir.

İnsanın, doğrudan Allah’ın zatına intikal etmesi çok zordur, bu yüzden insanlar genel olarak eserden müessire doğru giderler. Yani önce eserler üzerindeki tecelli okunur, sonra isimler, sonra sıfatlar, en sonunda Zat-ı Akdese intikal edilir.

İman ve marifette, çekirdekten ağaca kadar, nasıl hadsiz mertebeler ve dereceler var ise; aynı mertebe ve dereceler, muhabbette de vardır. Yani avam bir insanın imanı nasıl makbul ise, bu imana göre şekillenen muhabbet de aynı şekilde makbuldur. Fark sadece muhabbetin kuvvet ve zaafındadır, avamın iman ve muhabbeti zayıfken, havas tabakasınınki kuvvetlidir. Bu yönden bakacak olursak, her insanın Allah’a ve isimlerine bir muhabbeti olabilir.

Selam ve dua ile...
Sorularla Risale Editörü