"Saat-i ekberi olan bu dünyanın saniyelerini sayan günler ve dakikalarını hesap eden seneler ve saatlerini gösteren asırlar ve günlerini bildiren devirler birbirine benzer..." İzah eder misiniz?
"Ve bu gecenin sabahı ve bu kışın baharı kat’iyetinde fâni dünyanın karanlıklı kışının bâki bir baharı ve sermedî bir sabahı geleceğini hadsiz emârelerle haber verir."
- Burada saniyelerle günler eşleştirilmiş, bir günde sabah olur sonra akşam olur. Dakikalarla seneler eşleştirilmiş, bir senede kış sonra bahar olur. Saatlerle asırlar eşleştirilmiş, bir asırda haşri ispat edecek ne oluyor acaba?
- Günlerle de devirler eşleştirilmiş, bir devirde de acaba ne oluyor ki haşir isbat ediliyor?
Değerli Kardeşimiz;
Dünya üzerinde görülen ölümler ve dirilmeler, öldükten sonra dirilişin küçük birer misali oluyorlar. Meselâ, gece ölümü, gündüz dirilmeyi, kış ölümü, bahar dirilmeyi ihtar eden birer müşahhas misaldir.
İnsanlığın bir nesli bir asır içinde ölüyor, onun yerine yeni bir nesil geliyor. Bu da öldükten sonra dirilmenin çok açık ve bariz bir misali oluyor. Dede, baba ve torun üç bariz temsildir.
Bu bir asır içinde yüz kış yüz de bahar mevsimi yaşanıyor. Her baharda trilyonlarca börtü- böcek diriltilirken, kış mevsiminde öldürülüyorlar. Bütün bunlar haşrin küçük birer numuneleri oluyorlar. Bir gün açan çiçekler, birkaç gün uçan kelebek ve nice böcekler günlük haşre misal oluyorlar. Her gece uyuyup, her sabah uyanmak da haşrin bir numunesidir. "İnsan çürüdükten sonra nasıl diriltilecek, bunu aklım almıyor?" diyenlere bu saatlik, günlük ve asırlık haşirler misal olup aklı ikna, kalbi tatmin ediyor.
Dokuzuncu Söz'ün Dördüncü Nüktesi'nin başında da aynı benzetme yapılmaktadır: Büyük bir saat farz ediliyor. Gece ve gündüz, bu saatin saniyesi. Seneler, dakikası. İnsanın ömrü, saati, kâinatın geçirdiği devirler ise günü oluyor.
İkindi namazını bu saat misaline tatbik ettiğimizde saniyeler ikindi vaktine; dakikalar güz mevsimine; saatler, ihtiyarlık vaktine işaret ettiği gibi, gün ise kâinatın ömrü içerisinde en mühim ve en büyük bir inkılab olan Asr-ı Saadete işaret ediyor.
Selam ve dua ile...
Sorularla Risale Editörü