17-20. âyetin tefsiri
İçerikler
-
"Aklî şeylerden fazla, temsillerle hayalî şeyleri kabule, hayal daha yakındır. Ve keza, akla muhalif olan ve hem gayr-ı melûf bulunan bir şeyin..." Risalelerde niçin temsil ve hikâyeler çok?
-
"Evvelen ateş yakmışlardır. Sonra o ateşi muhafaza edememişlerdir. Sonra ateşleri sönmüştür. Sonra zulmet içinde kalmışlardır.." İzah eder misiniz?
-
"Ayette beyan edildiği şekil üzerine, ateş yakan adamın hali, Ceziretü’l-Arapta sakin Kur’an’ın muhataplarından birinci tabakadaki adamların hallerine tetabuk ediyor..." İzah eder misiniz?
-
"Kendi su-i ihtiyarıyla bataklığa giren ve bir daha çıkması mümkün olmayan bir hayvan gibi, o zulmet içinde kalır." İzah eder misiniz?
-
"Çok şeyler var ki, insan ihtiyarıyla girer, fakat çıkması mümteni olur. İnsan onu bırakır, fakat o insanı bırakmaz." Misal olarak ne verilebilir? Geçtiği yer ile alakalı olarak izah eder misiniz?
-
"Takibi ifade eden فَلَمَّا’deki ف onların yeisten sonra ümit ve reca zamanlarının geldiğine işarettir. لَمَّا ise, kıyas-ı istisnaî ile anılan,.." İzah eder misiniz?
-
"Birinci temsilin hülâsasına göre münafık olan kimse,.." ve "İkinci temsilin hülâsasına göre: Münafık olan adam,.." Bu iki münafık tipini biraz açar mısınız?
-
"Semada büyük bir denizin bulunduğuna edilen zehab, mecaz hakikat zannedildiğinden ileri gelmiştir. Evet cevv-i hava, denizin rengini andırır..." İzah eder misiniz?
-
"Bu güzel ve belağatçe makbul, akıl ve mantığa mutabık mânâ dururken, âyetin zahirine yapışıp..." Buradaki meseleyi izah eder misiniz?
-
"Havasız kalan yerleri doldurmak için emr-i Rabbanî ile tabakat-ı havaiye hareket ve heyecana geldiğinde ra’d sadâsı, yani gök gürültüsü meydana gelir." İzah eder misiniz?
-
''Eşyanın suretlerini alıp getirmek için gözün gönderdiği ziya" ne demektir? Fen ilimlerine göre eşyadan göze ışık geliyor, ondan sonra göz görüyor deniliyor. Ne dersiniz?
-
"Göz kalbin âyinesidir. Kalbin muzmeratı gözde görünür." İzah eder misiniz?
-
"İrade-i İlâhiyenin kâinatın ahvâlinden müteessir olmadığına" Ne demektir?
-
"Beşerin iradesi ve sair sıfatları, mevcudatın hüsün ve kubuh, büyüklük ve küçüklük gibi ahvalinden müteessir olduğu gibi, sıfat-ı ilahiye müteessir olmaz." İzah eder misiniz?
-
"Esbap müsebbebat üzere musallat ve müstevlî değildir. Yani, esbabın irtifaı zamanında, esbapla bağlı ve kaim olan müsebbebatın adem deryasına düşmesi ihtimali yoktur." İzah eder misiniz?
-
"Esbabın arkasında hazır bulunan yed-i kudret o müsebbebatı hıfz eder. Ve hikmet-i ilahiye muvazene ve nizam kanunu mucibince başka mevkilere gönderir, ihmal etmez." İzah eder misiniz?
-
"Müsebbebat esbaptan ayrıldığı zaman başıboş bırakılmaz, yine bir nizam altına alınır." İzah eder misiniz?
-
"Kudret, makdurat nisbetinde olmayıp, kudretin daire-i tasarrufu pek geniştir. Hem kudret zâtiyedir, tagayyürü kabul etmez. Hem aynı zamanda kudret lâzimedir, ziyade ve noksan olmaz." Ne demektir?