Block title
Block content

İkinci Mebhas, Altıncı Vecih

İçerikler

  1. "Meyelân, Mâtüridîce bir emr-i itibarîdir, abde verilebilir. Fakat Eş’arî ona mevcut nazarıyla baktığı için, abde vermemiş..." Üstad'ın burada mezhepleri birleştirdiği söylenebilir mi?

  2. "Eğer desen: “Tercih bila müreccih muhaldir. Hâlbuki o emri itibari dediğimiz kesb-i insanî, bazen yapmak ve bazen yapmamaktadır. Eğer mûcib bir müreccih bulunmazsa, tercih bila müreccih lazım gelir..." izah eder misiniz?

  3. "Cüz’i ihtiyarinin üssü-l esası olan meyelan Maturidi’ce bir emri itibaridir, abde verilebilir. Fakat Eşari ona mevcud nazarıyla baktığı için abde vermemiştir..." cümlesini devamıyla izah eder misiniz?

  4. Kanunlar da ruh, akıl gibi latifeler de emr-i itibari, ama bunlara kudret taalluk etmiş ki vücutları var. Yer çekimi de suyun kaldırma kuvveti de ruhumuz da var, diğer alt üst gibi kavramlarla aralarındaki fark ne?

  5. Kader bahsindeki meyil (meyalan) nedir; meyillerimizi iyiye nasıl kullanabiliriz?

  6. Kader adaletini sağlarken; katil olan eski gizli suçlu kişinin, Allah, yalancı şahitin iradesini cebr ile mi, yoksa hakimin iradesini cebr ile mi, yoksa külli dairede başka olayları kontrol ederek mi yapıyor? Öyle ise emr-i itibari olan cebirsiz irade nerde kalır?

  7. Risaleler ışığında "efal-i ibad" (kulların fiilleri) konusunu Ehl-i sünnete göre ve diğer mezheplere göre açıklar mısınız?

  8. Meyelan ve ruhun cevheri, büyüklük küçüklük vs. emirler Cenab-ı Hakk'ın hangi sıfatının tecellisidir? Arş, Kürsi vs. gibi mec´ul alemi de var mıdır?

  9. İtibari emirlerde kudret taalluk etmiyor. Dolayısıyla abde veriliyor. Mantık hatası yapmıyor isem, camın kırılması, toprağın açılması da itibari değil midir? Toprak altındaki tohuma kudret tecelli eder, o da nüvelenince üstündeki toprağı aşar. Şimdi burada toprağa Cenab-ı Hakk'ın kudreti zaten tohum vasıtasıyla yukarı bir kuvvet uygulanıyor.

  10. Düşünme fiilinde kudretin taalluk edip etmediği hakkında bilgi verir misiniz? Vücud-u haricisi olmadığı için kudret taalluk etmiyor dersek, düşünme fiilinden aciz insanları nasıl değerlendirebiliriz?

  11. Kader Risalesi'nde geçen; "Usul-ü kelâmiyenin en mühim bir esasını hedmeder." cümlesini izah eder misiniz?

  12. "Gayet müdakkik âlimlere mahsus bir hakikattır. Cüz'-i ihtiyarînin üss-ül esası olan meyelan, Matüridîce bir emr-i itibarîdir, abde verilebilir. Fakat Eş'arî, ona mevcud nazarıyla baktığı için abde vermemiş..." İzah eder misiniz?

  13. "Eğer desen: Tercih bilâ müreccih muhaldir. Elcevab: Tereccuh bilâ müreccih muhaldir..." Bu suali ve cevabı izah eder misiniz?

  14. "Madem katli halk eden Haktır. Niçin bana kàtil denilir?" sorusunu ve cevabını izah eder misiniz?

  15. Kader Risalesi'nde meyelan için, "... bir emr-i itibarîdir. Muhakkak bir vücud-u haricîsi yoktur." deniyor. Bu ne demektir? Bizdeki meyillerin vücudu yoksa, o hâlde onları nasıl hissediyoruz? Kudret-i İlahiyyenin meyillerimiz ve irademiz üzerinde, icad noktasında nasıl bir tasarrufu var?

  16. "İllet-i tâmme bulunacak; sonra vücuda gelebilir. İllet-i tâmme ise, malûlu, bizzarure ve bilvücub iktiza ediyor." İzah eder misiniz, "malul" ne demektir?

  17. "Masdar kisbimizdir; katil ünvanını da biz alırız. Hâsıl-ı bilmasdar, Hakkın mahlûkudur..." Mastarlar emr-i itibari midir?

  18. "Belki o emr-i itibarînin illeti, bir rüçhâniyet derecesinde bir vaziyet alsa, o emr-i itibarî sübut bulabilir..." Buradaki "sübut" kelimesinin; "emr-i sabit, emr-i hakiki" tabirleri ile alakası var mı?

  19. "Bir şey vâcip olmazsa, vücuda gelmez. Yani, illet-i tâmme bulunacak; sonra vücuda gelebilir. İllet-i tâmme ise, malûlu, bizzarure ve bilvücub iktiza ediyor. O vakit ihtiyar kalmaz." İzah eder misiniz, buradaki "illet-i tâmme" tabirinin içine Allah'ın iradesi de dahil midir?

  20. "Cüz-i irade", "meyelan", "tercih" ve "tercih bila müreccih" kavramlarının işleyişini genişçe açıklar mısınız?

  21. "Halbuki, o emr-i itibarî dediğimiz kisb-i insanî, bazan yapmak ve bazan yapmamak,.." Burada geçen "yapmak ve yapmamak" kelimelerini açar mısınız?

  22. "Halbuki, o emr-i itibarî dediğimiz kisb-i insanî, bazan yapmak ve bazan yapmamak, eğer mûcip bir müreccih bulunmazsa, tercih bilâ müreccih lâzım gelir." cümlesini açıklar mısınız?

  23. "Tercih bila müreccih" konusunun bahis akışıyla olan bağını kavrayamadım. Orada Üstad kime cevap veriyor; Mutezile'ye mi, Cebriye'ye mi cevap veriyor?

  24. "Tercih, bila müreccih, muhaldir." mevzusunun kaderle direkt olarak bir bağlantısı var mı?

  25. Kader Risalesi İkinci Mebhas Altıncı Vecih'te, Matüridice ve Eşariye göre cüzi iradenin vasfı ve bu ihtiyarın kaynağı açıklanmış, fakat ben bunu tam anlayamadım. Geniş manada açıklar mısınız?

  26. "Evet, eğer abd, hâlık-ı ef’âli bulunsaydı ve icada iktidarı olsaydı, o vakit ihtiyarı ref olurdu. 'Bir şey vâcip olmazsa, vücuda gelmez.' Yani, illet-i tâmme bulunacak; sonra vücuda gelebilir." Cümlesini açıklar mısınız?

  27. Yirmi Altıncı Söz, İkinci Mebhas'ın, Altıncı Vechi'ni açıklar mısınız?

  28. "Tercih bilâ müreccih" muhal midir?

  29. "Madem katli halk eden Haktır. Niçin bana kàtil denilir? Elcevap: Çünkü, ilm-i sarf kaidesince, ism-i fail, bir emr-i nisbî olan masdardan müştaktır. Yoksa, bir emr-i sabit olan hâsıl-ı bilmasdardan inşikak etmez." İzahı?

  30. "Belki o emr-i itibarînin illeti, bir rüçhâniyet derecesinde bir vaziyet alsa, o emr-i itibarî sübut bulabilir. Öyle ise, o anda onu terk edebilir. Kur’ân ona o anda diyebilir ki, 'Şu şerdir, yapma.'..." izah eder misiniz, buradaki rüchaniyeti nasıl anlamalıyız?

  31. Meyelânın anlaşılmasında Maturidi ve Eş'âri mezheplerinin görüşleri hakkında bilgi verir misiniz?

  32. İllet-i tamme için gerekli şartlar nelerdir ve tezahürü nasıl olur?

  33. Kul, kendi fiilinin halıkı olamaz mı?

  34. Nefsin kendine mahsus bir vücud-u haricisi var mı, yoksa tamamen emr-i itibari midir?

  35. Kader Risalesi'ndeki bir soru cümlesinde geçen: "Halbuki cüzi ihtiyari dediğimz kisb-i insani bazen yapmak ve bazen yapmamak..." ifadesi ile soran adam neyi iddia ediyor?

  36. Fiillerimizi yaratan kimdir?

  37. "Tercih bila müreccih caiz midir?" meselesinin izahında, modernistlerin bu konuda yanıldıkları noktaların örneklerini somut olarak verir misiniz? Bizim bu konuyu yanlış anlayıp yaptığımız şeyler neler olabilir?

  38. Kuvvet ve kudret Allah'tandır; bizim el kaldırmamız, konuşmamız vb. bütün fiileri yaratan Allah'ın kendisidir. Allah'ın insana cüzi kuvvet, ilim, irade vb. vermesini nasıl anlamalıyız, bize verilen "cüz-i ilim", "irade", "kudret" gibi sıfatların hakikatı nedir?

  39. "Cüz-ü ihtiyarînin üssü’l-esası olan meyelân, Mâtüridîce bir emr-i itibarîdir, abde verilebilir. Fakat Eş’arî ona mevcut nazarıyla baktığı için, abde vermemiş..." İzah eder misiniz?

  40. Tereccüh bila müreccih muhaldir, ne demektir?

  41. "Bir şey vâcip olmazsa, vücuda gelmez. Yani, illet-i tâmme bulunacak; sonra vücuda gelebilir. İllet-i tâmme ise, malûlu, bizzarure ve bilvücub iktiza ediyor. O vakit ihtiyar kalmaz." İzahı nasıldır?

Yükleniyor...