Dördüncü Hakikat
İçerikler
"Cüz'î ve zâhirî ve muvakkat bir hâkimiyeti için kardeşini ve evlâdını zâlimâne öldürmesi gösteriyor..." Osmanlıda kardeş katli ile ilgili açıklama yapar mısınız?
"Hâkimane tekvinî emirler" , "âmirane hükümler" , "şâhane kanunlar" arasındaki farkı izah eder misiniz?
"Hâkimane tekvinî emirlerin, âmirane hükümlerin, şâhane kanunların cereyanları, bedahetle bir hâkimiyet-i mutlakanın ve bir âmiriyet-i külliyenin vücuduna delalet ederler." cümlesini izah eder misiniz?
"Hem tevhid, en ehemmiyetli ve en halâvetli ve en yüksek bir vazife-i kudsiye ve bir fariza-i fıtriye ve bir ibadet-i imaniyedir." cümlesine açıklık getirir misiniz?
“Hem tevhid en ehemmiyetli, en halavetli ve en yüksek bir vazife-i kudsiyye ve feraiz-i fıtriyye bir imaniyedir.” cümlesini açıklar mısınız?
"Belki ilm-i mantıkta tasavvura mukabil ve marifet-i tasavvuriyeden çok kıymettar ve bürhanın neticesi olan ve ilim denilen tasdiktir. Ve tevhid-i hakikî öyle bir hüküm ve tasdik ve iz´an ve kabuldür ki..." Devamıyla açıklar mısınız?
"Ve tevhid-i hakiki öyle bir hüküm ve tasdik ve iz'an ve kabuldür ki; her bir şeyle Rabbini bulabilir ve her şeyde Halıkına giden bir yolu görür ve hiçbir şey huzuruna mani olmaz." İzah eder misiniz?
“Gökleri ve zemini altı günde yaratmak gibi geçmiş ve gaybi ve çok acip bir hadiseyi, hazır ve göz önünde bir hadise ile isbat etmek...” Nasıl ispat edilmiştir?
"Mezkûr fiillerin her biri bir tek fiil olduğundan, zaruri olarak, onların faili dahi bir tek vâhid ve kadîr olan Fâil-i Zülcelâllerinin, bedahetle öyle bir kibriya ve azameti var ki..." Fiillerin aynı olması ne demektir?
"Kâinatta tasarrufları görünen ef’al-i Rabbaniyenin ıtlak ve ihata ve nihayetsiz bir surette zuhurlarıdır. Ve o fiilleri takyid ve tahdid eden, yalnız hikmet ve iradedir ve mazharların kabiliyetleridir." İzah eder misiniz?
"En büyük bir küll, en küçük bir cüz´î gibi olması ve en çok ve en az farkı bulunmaması; hem bu hayretli hikmetini ve bu azametli tılsımını ve tavr-ı aklın haricindeki bu muammasını..." Devamıyla açar mısınız?
"Bir şey zâtî olsa, onun zıddı o zâta ârız olamaz. Çünkü içtimaü’z-zıddeyn olur; o da muhâldir." cümlesini izah eder misiniz?
"Bir şey zâtî olsa, onun zıddı o zâta ârız olamaz." İki ilah farz edilse, biri diğerini yok etmek istese edemez, çünkü zatidir ölüm ona yaklaşamaz, bu konuda bilgi verir misiniz?
"On üç sırra işaret etmek istedim, birinci ve ikinci sırları yazdım fakat, maateessüf hem maddi iki kuvvetli mani, beni şimdilik mütebakisinden vazgeçirdiler." cümlesini izah eder misiniz, diğer on iki sır nedir?
"Hem göz gibi bir tek nur veya Cebrail gibi nuranî bir tek ruhânî, tecellî-i rahmet içinde olan faaliyet-i Rabbâniyenin kemâl-i vüs'atinden, bir tek yere suhuletle baktığı ve gittiği..." İzahı nasıldır?
"Kudret-i zâtiye-i ezeliye, en latif, en has bir nur ve bütün nurların nuru olduğundan..." Kudretin nura teşbihi ve “bütün nurların nuru” olması ne demektir?
"Mevcudatın vücutları ve zuhurları, beraberlik ve birbiri içinde birlik ve birbirine benzemeklik ve biri birinin misâl-i musağğarı ve nümune-i ekberi ve bir kısım küll ve küllî ve diğer kısım onun cüzleri ve fert..." İzah eder misiniz?
