Üçüncü Makale, İkinci Maksad

"Ruh-u hidayet hükmünde olan Muhammed Aleyhisselâtü Vesselâm, avâlim-i gaybın mişkât ve zücacesi hükmünde olan kalbinin mâkes ve tercümanı..." İzah eder misiniz?
"Emma ba'dü, ey hakikatin âşıkı! Eğer vicdanımı mütalâa etmekle hakikatleri rasad etmek istersen, kalb dedikleri lâtife-i Rabbaniyenin pası ve zengârı hükmünde olan arzu-yu hilâf ve iltizam-ı taraf-ı muhalif ve ..." Devamıyla birlikte açıklar mısınız?
"Şu burhanın suğrâsı, nübüvvet-i mutlakadır. Kübrası ise, nübüvvet-i Muhammed’dir (aleyhissalâtü vesselâm)." İzah eder misiniz?
"Maddiye ve maneviye olan nev-i beşerdeki nizamatın, hem de hasiyet-i aklın kuvvetiyle taht-ı tasarrufuna alınan çok envaın ahvaline verildiği..." İzah eder misiniz?
"'Fikrin evveli amelin âhiri, amelin evveli fikrin âhiri' olan kaidesinin zımnındaki sırr-ı aciptir." İzah eder misiniz?
"Adem-i abesiyet ve hakaik-i eşyanın sübutiyetleri ima ediyor ki..." Devamıyla açar mısınız, peygamberliğe nasıl delil oluyor?
"Ey hayal ağa, beşaret sana! Dünya ve mâfîhânın saltanatı, milyonlar sene ömürle beraber sana verilecektir. Fakat âkıbetin dönmemeksizin fenâ ve ademdir." cümlelerini açıklar mısınız?
"Beşer mesken ve melbes ve me’keli, sanayi-i kesireyle taltif etmesine muhtaçtır." İzah eder misiniz?
"Nübüvvet-i mutlaka, nev-i beşerde kutup, belki merkez ve bir mihverdir ki, ahval-i beşer onun üzerine deveran ediyor." İzah eder misiniz?
"Evhamın ihtilatı, nasıl nev-i beşeri eşedd-i ihtiyaçla bir mürşid ve muallime muhtaç eder. O mürşid, peygamberdir." İzah eder misiniz?
"Biz görüyoruz ki: Dinsizlerin veya sahih bir dini olmayanların ahvalleri muaddele ve munazzemedirler." sorusu ve cevabını açıklar mısınız?
"Ahlâktaki ifrat ve tefrit ise, istidadatı ifsad ediyor. Ve şu ifsad ise abesiyeti intac eder." Bu cümleleri açıklar mısınız?
" ‘Meleke-i mârifet-i hukuk’ dedikleri her fenalığın maddeten zararını ihsas ede ede ve efkâr-ı umumiyeyi ikaz etmekle hâsıl olan ‘meleke-i riayet-i hukuk’ dedikleri emri, şeriat-ı İlâhiyeye bedel..." Devam eden cümleyi açıklar mısınız?
"Hem de mesalih-i cüz´iye-i müteferrikanın mayesi ve ukde-i hayatiyesi hükmünde olan bir lezzeti veya bir muhabbeti veya bir emr-i âheri içine atılmakla..." Devamıyla izah eder misiniz?
"Kübra sadıktır. Zira sahife-i itibar-ı âlemde menkuş olan âsâr-ı enbiyayı mütalaa etsen ve lisan-ı tarihte cereyan eden ahvallerini dinlersen ve hakikatı, yani cihet-ül vahdeti tesir-i zaman ve mekân ile girdiği suretlerden tecrid edebilirsen..." İzahı?
"Demek oluyor ki, istikrâ-i tam ile hususan nev-i vahidde, lâsiyyema intizam-ı muttarid üzerine müesses olan kıyas-ı hafînin iânesiyle ve kıyas-ı evlevînin teyidiyle nübüvvet-i Muhammed'i netice vermekle beraber tenkihü'l-menat..." İzahı nasıldır?
"Kısa cümlelerle söylemiyorum; muğlâkça oluyor. Zira şu hakaik her tarafa derin köklerini attıklarından, mesele uzunlaşıyor..." İfadesi Yeni Said eserleri için geçerli midir?
"Tahavvüf ve tereddüt ve telâş ve mübalât gibi hile ve adem-i vüsuku ve itminansızlığı imâ eden umurlardan müberrâ iken..." Bu paragrafı devamıyla izah eder misiniz?
"Zaman-ı mazi ve zaman-ı hal, yani Asr-ı Saadet ve zaman-ı istikbal tazammun ettikleri berahin-i nübüvvet lisan-ı vâhid ile maden-i ahlâk-ı âliye olan Zât-ı Muhammed’de (aleyhissalâtü vesselâm) dâî-yi sıdkı ve dellâl-ı nübüvveti ..." İzahı?

« Önceki Kategori

Sonraki Kategori »