Birinci Maksat
İçerikler
-
İbn-i Sina ve Farabî gibi dâhi olan insanlar, nasıl oluyor da vahyin nurlu yolundan ziyade akıl yolunu seçmişler? İslam âlimleri neden Yunan felsefesiyle uğraşmak zorunda kalmış?
-
"İbni Sina ve Farabi gibi dâhiler, şaşaa-i surisine meftun olup, o mesleğe aldanıp, o mesleğe girdiklerinden adi bir mümin derecesini ancak kazanabilmişler..." İbni Sina'yı ve Farabi'yi çok büyük zatlar bilirdik, öyle değil mi?
-
"İslam hükemasından İbn-i Sina ve Farabi gibi dâhiler, şaşaa-i suriyesine meftun olup, o mesleğe aldanıp o mesleğe girdiklerinden, âdi bir mü’min derecesini..." Bu zevata "adi bir mümin derecesi"ni kimler vermiş? "Şaşaa-i suri" kavramından ne anlamalıyız?
-
"Hatta İmam-ı Gazzâlî gibi bir Hüccetü'l-İslam, onlara o dereceyi de vermemiş." İmam-ı Gazzali bu gibi zevata manevi makam itibariyle ne demiştir? Ayrıca İmam-ı Gazzâlî de hükemadan mıdır? Hüccetü’l-İslam olması ne manaya gelmektedir?
-
"Hem mütekelliminin mütebahhirin ulemasından olan Mutezile imamları, ziynet-i surisine meftun olup o mesleğe ciddi temas ederek aklı hâkim ittihaz ettiklerinden..." Mütekellimin uleması ne demektir? Bunların mütebahhirini ne manaya geliyor?
-
Mutezile mezhebi nasıl doğmuştur ve Ehl-i sünnet’ten ayrılma noktaları nelerdir?
-
Mutezile imamlarının sapmalarını imani konularda olduğunu biliriz. Hâlbuki Üstadımız burada felsefenin ve enenin zinet-i surisine meftun olarak aldandıklarını söylemektedir. Nasıl anlayacağız?
-
"Hem üdeba-yı İslamiyenin meşhurlarından, bedbinlikle maruf Ebu'l-Alâ-i Maarrî ve yetimane ağlayışıyla mevsuf Ömer Hayyam gibilerin..." Ebu’l Alâ-i Maarri ve Ömer Hayyam kimlerdir ve meslekleri hakkında kısaca bilgi alabilir miyiz?
-
"Hem meslek-i felsefenin esasat-ı fasidesindendir ki, ene, kendi zatında hava gibi zayıf bir mahiyeti olduğu halde, felsefenin meşum nazarıyla mana-yı ismi cihetiyle baktığı için, güya buhar-misal o ene temeyyü edip..." Bu paragrafı izah eder misiniz?
-
"İşte o vakit Halık-ı Zülcelalin evamirine karşı mübareze vaziyetini alır, مَنْ يُحْيِ الْعِظَامَ وَهِىَ رَمٖيمٌ der, meydan okur gibi..." Geçen ayetin yeri ve tefsiri ile konumuzla münasebeti hususunda bilgi verir misiniz? Meydan okuma ne manadadır?
-
"Felâsifenin bir taifesi, Cenâb-ı Hakk’a 'mucib-i bizzat' demişler, ihtiyarını nefyetmişler, ihtiyarını ispat eden bütün kâinatın nihayetsiz şehadetlerini tekzip etmişler." Bu fikri savunanlar kimlerdir? "Mucib-i bizzat" ıstılahını izah eder misiniz?
-
"Bütün mevcudat, taayyünatlarıyla, intizamatıyla, hikmetleriyle, mizanlarıyla Sâniin ihtiyarını gösterdikleri halde, şu kör olası felsefenin gözü görmüyor!" İzah eder misiniz?
-
"Bir kısım felasife 'Cüz’iyata ilm-i İlahi taalluk etmiyor.' diye ilm-i İlahinin azametli ihatasını nefyedip, bütün mevcudatın şehadat-ı sadıkalarını reddetmişler." cümlesini izah eder misiniz?
-
"Hem felsefe esbaba tesir verip tabiat eline icat verir." Esbaba ve tabiata icat veren felsefe ayrı bir grup mudur?
-
"Her şeyde Hâlık-ı külli şey'e has, parlak sikkeyi görmeyip..." Her şeyde Allah'a ait has bir sikke ne demektir, nasıl anlamalıyız?
-
"Âciz, camit, şuursuz, kör ve iki eli tesadüf ve kuvvet gibi iki körün elinde olan tabiata masdariyet verip…" İzah eder misiniz? "Tabiata masdariyetin verilmesi" ve "Tabiat" nedir?
-
"Binler hikmet-i âliyeyi ifade eden ve her biri birer mektubat-ı Samedaniye hükmünde olan mevcudatın bir kısmını ona mal eder." Bu kısmı izah eder misiniz?
-
"Cenâb-ı Hak bütün esmasıyla ve kâinat bütün hakaikiyle ve silsile-i nübüvvet bütün tahkikatıyla ve kütüb-ü semaviye bütün âyâtıyla gösterdikleri haşir…" Bu ifadeyi izah eder misiniz?
-
"Ervahlara bir ezeliyet isnad etmişler." Bunlar kimlerdir? Felsefenin ruhlara ezeliyet isnad etmesini açıklar mısınız?
-
"Şeytanlar, güya enenin gaga ve pençesiyle dinsiz feylesoflarının akıllarını havaya kaldırıp dalalet derelerine atıp dağıtmıştır." Gaga ve pençeden maksat nedir, izah eder misiniz?
-
"Küçük âlemde ene, büyük âlemde tabiat gibi tağutlardandır." Metindeki âyetin mealini verip münasebetini izah eder misiniz?
-
"Meslek-i felsefeyle münasebette bulunan Eski Said'in Yeni Said'e inkılap edeceği bir hengâmda…" Eski Said meslek-i felsefe ile nasıl bir münasebette bulunmuştur?
-
"صِرَاطَ الَّذٖينَ اَنْعَمْتَ عَلَيْهِمْ غَيْرِ الْمَغْضُوبِ عَلَيْهِمْ وَلَا الضَّالّٖينَ ile işaret ettiği üç mesleği düşünürken…” Âyet ve üç meslekle ilgili bilgi verir misiniz?
-
"Elektrik, alet, öteki taraf, bahar mevsimi, şenlik, sahra-yı azim, seyyahlar, asansörler,.." ifadeleri ne manaya geliyorlar?
-
"Ey hayaliyle benim seyahat-i hayaliyeme iştirak eden arkadaş!.." Paragrafın tamamını kısa bir makale tarzında nazara verir misiniz?
-
"Kur’an gibi bir üstad-ı ezeliyem varken, dalalet-alud felsefenin ve evham-alud aklın şakirtleri olan o kartallara, hakikat ve marifet yolunda sinek kanadı kadar..." İzah eder misiniz?
