Altıncı Mes'ele

Muallimlerin Allah’tan bahsetmemelerinin sebebi ne olabilir? Onlara bedel, fenlerin dinlenmesi tavsiyesinin hikmeti nedir?
"Her fen, kendi lisan-ı mahsusuyla mütemadiyen Allah’tan bahsedip Hâlıkı tanıttırıyorlar." Hâşâ yaratıcı olmasa da, matematikte 2+2=4'tür, bu sabittir, değişmez, doğrudur. Nasıl anlayabiliriz?
Her fen, kendi hususî lisanıyla devamlı Allah'tan bahsederek, O’nun isim ve sıfatlarını insanlara tanıttırıyor. Neden bazıları geometri hakikatinin arkasındaki esmaları göremiyor?
"Küre-i Arz eczahanesinde bulunan dört yüz bin çeşit nebatat ve hayvanat kavanozlarındaki zîhayat macunlar ve tiryaklar..." Nebatat ve hayvanat kavanozları ile izah eder misiniz?
Risalelerde nebatat, hayvanat nevileri 400.000 adet olarak geçiyor. Mevcut ilmi çalışmalar, bu sayının çok daha fazla olduğunu söylüyor. Bu farklılığın hikmeti nedir?
"Küre-i arz denilen yüz binler başlı, her başında yüz binler mükemmel fabrika bulunan bu seyyar makine-i Rabbâniye ne derece bu insan fabrikasından büyükse,.." İzah eder misiniz?
Altıncı Mesele'de, dünyanın güneşin etrafındaki yörüngesinin 24.000 senelik bir mesafe olduğu ifade ediliyor. Bu mesafe neye göre hesap edilmektedir?
"Bir senede yirmi dört bin senelik bir dairede muntazaman seyahat eden ve yüz binler ve ayrı ayrı erzak isteyen taifeleri içine alan ve seyahatiyle mevsimlere..." İzah eder misiniz?
"Zemin yüzünün ordugâhında ve her baharda yeniden silâh altına alınmış bir yeni ordu-yu Sübhânîde nebatat ve hayvanat milletlerinden..." İzah eder misiniz?
Altıncı Mesele'deki "meşher-i âzam-ı kâinat", "ordu-yu Sübhanî", "fenn-i kitabet", "fenn-i kıraat", "fenn-i hikmetü'l-eşya", "Kur'an-ı ekber-i alem" ifadelerini izah eder misiniz?
"Hem nasılki bir harika şehirde milyonlar elektrik lâmbaları hareket ederek her yeri gezerler. Yanmak maddeleri tükenmiyor..." İzah eder misiniz?
Risalelerde gök cisimleri için, “top güllesinden yetmiş defa sür’atli” deniyor. Bu nasıl bir hıza tekabül ediyor?
"Küre-i arzın denizleri kadar gazyağı ve dağları kadar kömür veya bin arz kadar odun yığınları lâzımdır ki sönmesin." Güneşin bir günlük yakıtı hususunda verilen bilgi neye dayanmaktadır?
"Yıldızları gazyağsız, odunsuz, kömürsüz yandıran ve söndürmeyen ve beraber ve çabuk gezdiren ve birbirine çarptırmayan..." Cümlesini ve “ışık parmakları” tabirini izah eder misiniz?
"Hem meselâ, nasıl ki bir kitap bulunsa ki, bir satırında bir kitap ince yazılmış ve herbir kelimesinde ince kalemle bir sûre-i Kur’âniye yazılmış..." İzah eder misiniz?
Altıncı Mesele'de arz, gökyüzüyle eş tutulmuştur. Bundaki sebep; görme ve gösterme sırrıyla içindeki insanlara teşhir edildiği için midir, yoksa başka ince bir mâna mı vardır?
"Bir tek sahife olan zemin ve bir tek forma olan bahardan" kasıt nedir, izah eder misiniz?
"Bir tek forması olan baharda, üçyüz bin ayrı ayrı kitaplar hükmündeki üç yüz bin nebatî ve hayvanî taifeleri beraber, birbiri içinde, yanlışsız, hatasız, karıştırmayarak,.." İzah eder misiniz?
"Bazan ağaç gibi bir kelimede bir kasideyi ve çekirdek gibi bir noktada bir kitabın tamam fihristini..." Bir kelime olan ağaç nasıl bir kaside manasını taşır, misal verebilir misiniz?
"Her kelimesinde çok hikmetler bulunan şu mecmua-i kâinat ve bu mücessem Kur'an-ı ekber-i âlem, mezkur misaldeki kitaptan..." izah eder misiniz?
"Her bir fen, geniş mikyasıyla ve hususi âyinesiyle ve dürbünlü gözüyle ve ibretli nazarıyla bu kâinatın Hâlık-ı Zülcelâlini esmâsıyla bildirir, sıfâtını, kemâlâtını tanıttırır." İzah eder misiniz?
"O mektepli gençlere dedim..." Kur’an’da bu ayetlerin tekrarla nazara verilmesinin “vahdaniyet hüccetlerini ders vermekle” münasebetini izah eder misiniz?
"İnsan binler çeşit elemler ile müteellim ve binler nevi lezzetler ile mütelezziz olacak bir zihayat makine …" İzah eder misiniz?
"Onu tanıyan ve itaat eden, zindanda dahi olsa bahtiyardır. Onu unutan, saraylarda da olsa zindandadır, bedbahttır." İzah eder misiniz?

« Önceki Kategori

Sonraki Kategori »