4. âyetin tefsiri

"Kur’ân-ı Kerim, bu âyet gibi çok âyetlerde terkiplerin, kelâmların muhtemel bulundukları ihtimallerden, vecihlerden bir ihtimalini veya bir vechini bir emare ile tayin etmemekle, nazm-ı kelâmı, mürsel ve mutlak bırakmıştır. Bu da i’câzı intaç..." İzah?
"Evet, bu âyet, Ehl-i kitaptan iman edenleri tahsisle şereflerini ilân ve imana gelmeyenleri imana teşvik ediyor. Abdullah ibn-i Selâm ele alınarak diğerlerinin Abdullah ibn-i Selâm gibi olmaları." Abdullah ibn-i Selam'ın örnek verilmesinin sebebi nedir?
"Kur'an-ı Kerim'in bütün ümmetlere ve risalet-i Muhammediye'nin bütün milletlere şamil olduklarını..." Burada kastedilen ve risalet-i Ahmediye ile müttaki sınıfları içine girenler kimlerdir?
"Ve keza, Kur’ân-ı Kerim'in bütün ümmetlere ve risalet-i Muhammediyenin bütün milletlere şâmil olduklarını tasrih etmek üzere..." cümlesini açıklar mısınız?
"Esmâ-i mevsûle ve müphemeden bulunan اَلَّذِينَ burada hükmün medârı ve maksadın esası, iman sıfatı olduğuna ve mevsûfu ile sâir sıfatları iman sıfatına tâbi ve altında görünmez bir durumda olduklarına işarettir." İzah eder misiniz?
"Yalnız bir zamanda sübutu ifade eden مُؤْمِنُونَ kelimesine bedel, fiil sigasıyla يُؤْمِنُونَ tabiri, nüzul ve zuhur tekerrür ettikçe imanın teceddüt ettiğine işarettir." İzah eder misiniz?
"İphamı ifade eden مَا iman-ı icmâlînin kâfi geldiğine ve imanın, hadîs gibi bâtınî ve Kur’ân gibi zâhirî vahiylere şâmil olduğuna işarettir." İzah eder misiniz?
"اُنْزِلَ maddesi itibarıyla, Kur’an’a iman, Kur’an’ın Allah’tan nüzulüne iman demek olduğunu gösteriyor. Kezalik, Allah’a iman, Allah’ın vücuduna iman; ahirete iman, ahiretin gelmesine iman demektir." İzah eder misiniz?
"اُنْزِلَ mâziye delâlet eden heyeti itibarıyla, henüz nâzil olmayanın nüzulü, nâzil olanın nüzulü kadar muhakkak olduğuna işarettir." Devamıyla izah eder misiniz?
"Çünkü عَلٰى'da ihtiyar olmadığı gibi, vasıta-i nüzulün daha yüksek olduğuna delâlet eder." cümlesini izah eder misiniz?
"اِلَيْكَ’deki zamirin ism-i zâhire tercih sebebi, Kur’ân ve Kur’ân’a ait hususat hususunda Hazret-i Muhammed (asm) yalnız muhatap olup, kelâm, Allah’ın kelâmı olduğuna işarettir." İleyke zamiri hangi ism-i zahire tercih edilmiştir?
Bakara Sûresindeki "zamirin ism-i zahire tercihi" ile ilgili manalar, Muhammed Sûresi ikinci ayetle nasıl örtüşebilir, orada hem ism-i zahir hem de "ala" tercih edilmiş. Buradaki makam farkı nedir?
"Ey ehl-i kitap! İslâmiyet’i kabul etmekte size bir meşakkat yoktur. Size ağır gelmesin! Zira size bütün bütün dininizi terk etmenizi emretmiyor." İzahı nasıldır? Üstadımız Hristiyanların kendi dininde kalarak Müslüman sayılacaklarını mı kastediyor acaba?
"Kur’ân, fer’î hükümlerden bir kısmını neshetmiştir. Yani vakitleri bitti, nöbet başka hükümlere geldi, diye hükmetmiştir..." ifadelerini açar mısınız? Kur'an tüm zamanlara ve tüm insanlara indirilmişse, nasıl oluyor da hükümleri nesh ediliyor?
"Meşhur bir kaidedir ki, bir vahid çoğalsa, teselsül eder, gittikçe gider, bir yerde durmaz... Demek, Muhammed Aleyhissalatü Vesselam, hatemü'l-enbiyadır, ondan sonra peygamber gelmez; hatemiyetine hatem ve imza basar." ifadesini açıklar mısınız?
"İptida ise, bir intihaya bakar. İntiha, adem-i ihtiyaca delalet eder. Öyle ise o hazret, Hâtem-ül Enbiya'dır ve âlem-i insaniyetin başka bir resule ihtiyacı yoktur." ifadesini açıklar mısınız?
"Bu beş maksat, bir nehir gibi şu ayetlerin altında cereyan etmekle... Maahaza, bu maksatların beyanına ayrı ayrı ayetler tahsis edilmiştir." İzah eder misiniz?
"Bu âyet, haşir mes'elesine işarettir. Haşrin isbatı hakkında feyz-i Kur'andan fehmettiğim ve başka bir risalede tafsilâtıyla zikrettiğim on burhanın hülâsasına burada işaret edeceğiz..." Bundan evvel yazılan başka risaleler mi var?
"Âlemde abes yok, fıtratta israf yok." cümlesini izah eder misiniz?
"Nizamdaki mâneviyat ve nükteler, ancak âlem-i âhirette sümbüllenecektir." Birinci Burhanı özetler misiniz?
"Her bir nevide, her bir fertte hikmetlere, maslahatlara riayet eden ve inayet-i ezeliyenin timsâli olan hikmet-i tâmme, saadet-i ebediyenin gelmesini tebşir ediyor." cümlesini izah eder misiniz?
"Hüceyrata hizmet eden yirmi dört bin mesame ve pencere vardır. O hüceyratta cazibe, dafia, mümsike, musavvire, müvellide namıyla..." İzah eder misiniz?
"Hem bir şahsın bünyesindeki kuvvet, âzâsındaki sıhhat, istidadındaki kabiliyet, o şahsın yaşayışına ve tekemmülüne delil olduğu gibi, kâinatın ruhuna..." İzah eder misiniz?
"Zira intizamını ihtilalden ve bozulmaktan kurtaran, saadet-i ebediyedir." Haşr-ı ekbere; sadece insanın değil, tüm kainatın yeniden yaratılması, diriltilmesi şeklinde mi bakacağız?
"Her geceden sonra sabahın, her kıştan sonra baharın gelmesi gibi, haşrin sabahı, o büyük saatten doğacağına delil ve işarettir." İzah eder misiniz?
"Kâinatta görünen şu nev’î kıyametlerde eşya ayniyle iade edilmiyor. Halbuki büyük kıyamette neden ecsam ayniyle iade edilir?" Burayı açıklar mısınız?
İnsanın "hesaba gelmeyen kabiliyetler"inin tamamı ahirette mi ortaya çıkacak, yoksa dünyada inkişaf ettiği miktarda mı orada kullanılacak?
"Ey Habib-i Şefik ve ey Şefik-i Habib! Ey Said-i Mecid ve ey Mecid-i Said!" Buradaki isimler kime aittir?
"Ancak o rahmetin şenindendir ki, firak-ı ebediyi hicran-ı layezaliye, hicran-ı layezaliyi firak-ı ebediye ve adem-i mutlakı da her ikisine musallat eder ki, o firakların, o hicranların kökleri ortadan kalksın." İzah eder misiniz?
"Cenab-ı Hakk'ın bir kanun-u mahsusla ihzar ettiği o madde-i latifeden alınan ecza ile yapılır. " ifadesindeki "madde-i latife" nedir, nasıl anlamalıyız?
"O madde-i lâtife, dört matbahta pişirildikten sonra ve dört inkılâptan geçtikten sonra ve dört süzgeçten tasfiye edildikten sonra rızık olarak taksim edilir." İzah eder misiniz?
"Habib’in gözünde yerleşen bir zerrenin, unsur-u havadan veya unsur-u türabdan o garip, acip tavırlarda, inkılâplarda yaptığı muntazam hareket"i izah eder misiniz, burada kimden bahsediliyor?
"Zâhire nazaran, haşirde, ecza-yı asliye ile ecza-yı zâide birlikte iade edilir. Evet, cünüp iken tırnakların, saçların kesilmesi mekruh..." Devamıyla izah eder misiniz?
"Takdimiyle hasrı ifade eden بِاْلاٰخِرَةِ kelimesi, bazı Ehl-i kitabın iman ettikleri âhiret, hakikî bir âhiret olmadığına târizdir." İzah eder misiniz? Kur'an-ı Kerim'de iğneleme (tariz) var mı?
"Ehl-i kitabın iddia ettikleri iman, yakînden hâli olduğundan, onların imanı, iman olmadığına işarettir." İzah eder misiniz, sabık ümmetlerin durumu nedir?

« Önceki Kategori

Sonraki Kategori »