Dokuzuncu Kısım
İçerikler
"Bilin ki, Allah´ın dostları için ne bir korku vardır, ne de onlar mahzun olurlar." ayetinin Telvihat-ı Tis'a'ya serlevha olmasının ne hikmeti vardır?
"Mirac-ı Ahmedînin (a.s.m.) gölgesinde ve sâyesi altında kalb ayağıyla bir seyr ü sülûk-i ruhanî neticesinde, zevkî, hâlî ve bir derece şuhudî hakaik-i imaniye ve Kur’âniyeye mazhariyet..." izah eder misiniz?
"Tarikatin gaye-i maksadı, marifet ve inkişaf-ı hakaik-i imaniye olarak, Mirac-ı Ahmedînin (a.s.m.) gölgesinde,.." Tarikat nasıl Mirac'ın gölgesidir? Şialardan ehl-i velayet ve büyük tarikatlar var mı, olmuş mu?
Bediüzzaman'ın tasavvuf ve tarikat noktasındaki düşüncelerini ve konu ile alakalı dersleri, tavsiyeleri var mıdır?
Telvihat-ı Tis'a'da geçen "ulvi bir sırr-ı insani" ifadesini izah eder misiniz?
Üstad'ın tarikata bakışı nasıldı; farklı yorumlanabilecek cümleler kullanmış mıdır?
"Elbette o kalb dahi akıl gibi işleyecek. Ve kalbi işlettirmek için en büyük vasıta, velâyet merâtibinde zikr-i İlâhî ile tarikat yolunda hakaik-i imaniyeye teveccüh etmek..." kalbi işlettirmek için en büyük vasıta tarikat mı; Risale-i Nur üstün değil mi?
"Elbette ve herhâlde, o kalbin Fâtırı, o kalbi işlettirmesini ve bilkuvve tavırdan bilfiil vaziyetine çıkarmasını ve inkişafını ve hareketini irade etmiş ki, öyle yapmış;.." cümlesini açıklar mısınız? Cevşenin buradaki yeri nedir?
"Evet, şu kâinatta insan bir fihriste-i câmia olduğundan, insanın kalbi binler âlemin harita-i mâneviyesi hükmündedir." cümlesini devamıyla izah eder misiniz?
"Evet, nasıl ki velâyet ve tarikat, risalet ve şeriatın hücceti ve delilidir; öyle de İslâmiyetin bir sırr-ı kemâli ve medar-ı envârı ve insaniyetin, İslâmiyet sırrıyla bir maden-i terakkiyâtı ve bir menba-ı tefeyyüzâtıdır." cümlesini izah eder misiniz?
"İnsanların yüzde sekseni dağlarda insanlardan uzak yaşaması, insanların cemaatlerinden gelen ünsiyet,.." ifadelerinde, insanların yüzde sekseni dağlarda insanlardan uzak yaşaması, nasıl oluyor ve "insanların cemaatlerinden gelen ünsiyet" ne demektir?
"Tarikat, yani Sünnet-i Seniyye dairesinde tarikatin hasenâtı seyyiâtına kat’iyen müreccah olduğuna delil, ehl-i tarikat, ehl-i dalâletin hücumu zamanında imanlarını muhafaza etmesidir." İzahı, bu durum imanını koruyan herkes için geçerli midir?
"Tarikatte hissesi olmayan ve kalbi harekete gelmeyen, bir muhakkik âlim zat da olsa, şimdiki zındıkların desiselerine karşı kendini tam muhafaza etmesi müşkülleşmiştir." cümlesini izah eder misiniz?
"İşte, ey akılsız hamiyetfuruşlar ve sahtekâr milliyetperverler! Tarikatin, hayat‑ı içtimaiyenizde bu hasenesini çürütecek hangi seyyiatlardır, söyleyiniz." İzah eder misiniz?
"Meslek-i velâyet çok kolay olmakla beraber çok müşkülâtlıdır; çok kısa olmakla beraber çok uzundur; çok kıymettar olmakla beraber çok hatarlıdır; çok geniş olmakla beraber çok dardır." Bu zıtlıkları izah eder misiniz?
"Üç mühim ve sarsılmaz kale-i İslâmiyeden bir kalesidir." İfadelerinde üç mühim kal'a-i İslamiyeden biri tekkeler, deniyor öteki iki kaleler hangileridir?
Kalbin geniş dairesi ile ilgili: Ruhun bedene galip gelmesi sadece çilelerle, uzletlerle mi mümkündür; yoksa sünnete ittiba çizgisinde yürüyüp de uzlet yerine hizmet düşüncesiyle gidenlerde de bu tarz şeyler görünebilir mi?
Yirmi Dokuzuncu Mektup'un Dördüncü Telvih'ini açıklar mısınız?
Bazı büyük evliyalar sekir halinde İslama uymayan durumlara düşüyorlar. Ben bu durumu anlamakta zorlanıyorum. Nasıl büyük zatlar hatalarını göremiyor diye, yoksa istemeden mi düşüyorlar?
"İşte bu sırra binaen, o makama ve o makamın cüz’î bir nümunesine veya bir gölgesine girenler, kendilerini o makamla has münasebettar meşhur zatlar zannediyorlar. Kendini Hızır telâkki eder veya Mehdî itikad eder veya Kutb-u Âzam tahayyül eder..." İzah?
"Makamât-ı evliyadan bazı makamlarda Mehdi vazifesinin hususiyeti bulunduğu ve Kutb-u Âzama has bir nisbeti göründüğü ve Hazret-i Hızır'ın bir münasebet-i hassası olduğu gibi..." Hz. Mehdi'nin Hz. Hızır ile görüştüğü ve ondan ders aldığı söylenebilir mi?
"Mazhariyet-i esmâdan ibaret olan merâtib-i velâyet dahi öyle mütefavittir." cümlesini izah eder misiniz?
Üstad Mektubat'ta; "Zira, nefis ne kadar mağrur da olsa, kendisi, kendi kusurunu derk eder." diyor. Lem'alarda da "Nefsini ittiham eden, kusurunu görür." diyor. İki cümle arasında zahiri bir zıtlık var gibi, nasıl değerlendirmeliyiz?
Gıybet etmeden, içten içe dedikodu yapma hastalığı için, Üstadımızın önerdiği bir şeyler var mı?
Üstad Hazretleri, tarikat bahislerinde neden çoğunlukla İmam-ı Rabbani Hazretlerini nazara veriyor?
"Erkân-ı imaniye altıdır. İman-ı billâhtan başka, iman-ı bi’l-yevmi’l-âhir gibi rükünler var. Bu rükünler ise, mümkinatın vücutlarını ister. O muhkem erkân-ı imaniye hayal üstünde bina edilmez." İzah eder misiniz?
"O meşrep sahibi, âlem-i istiğrak ve sekirden âlem-i sahve girdiği vakit, o meşrebi beraber almamak gerektir ve o meşrebin muktezasıyla amel etmemek lâzımdır. Hem, kalbî ve hâlî ve zevkî olan bu meşrebi, aklî ve kavlî ve ilmî suretine..." İzahı?
"O zevk için ona girenler, ondan çıkmak istemiyorlar; hodgâmlıkla, en yüksek mertebe zannediyorlar." Vahdet-i Vücud dairesindeki evliyaya “hodkâm” denilmesi uygun mu, izah eder misiniz?
"Şu asırda maddiyyunluk fikri o derece istilâ etmiş ki, maddiyatı her şeye merci biliyorlar. Böyle bir asırda, has ehl-i iman, maddiyatı idam eder derecesinde ehemmiyetsiz gördüklerinden, vahdetü'l-vücud meşrebi ortaya atılsa,.." geçtiği yer ile izahı?
Kalbi masivadan temizlemenin yolları hakkında, Üstadımız'ın buyurduğu tavsiye var mıdır?
"O düşünmek ise, Cenâb-ı Hakkı hatıra getiriyor. O hatıra, bir nevi huzur veriyor. O halde, mütemadiyen ömür dakikaları huzur içinde bir ibadet hükmüne getirilebilir." Buradaki "huzur" kelimesinin manası nedir?
"Velâyet yollarının ve tarikat şubelerinin en mühim esası, ihlâstır. Çünkü ihlâs ile hafî şirklerden halâs olur." Bu ifadeleri izah eder misiniz?
"Fakat muhabbetin bir vartası var ki: Ubudiyetin sırrı olan niyazdan, mahviyetten, naza ve dâvâya atlar, mizansız hareket eder. Mâsivâ-yı İlâhiyeye teveccühü hengâmında mânâ-yı harfîden mânâ-yı ismîye geçmesiyle, tiryak iken zehir olur..." İzahı?
"Hakaik-i şeriata yetişmek için, tarîkat ve hakikat meslekleri, vesile ve hâdim ve basamaklar hükmündedir." Burada ifade edilen, "tarikat ve hakikat meslekleri" nelerdir?
"Şeriat, doğrudan doğruya, gölgesiz, perdesiz, sırr-ı ehadiyet ile rububiyet-i mutlaka noktasında, hitab-ı İlâhînin neticesidir." cümlesini izah eder misiniz?
"Şeriat, doğrudan doğruya, gölgesiz, perdesiz, sırr-ı ehadiyet ile rububiyet-i mutlaka noktasında, hitab-ı İlâhînin neticesidir..." Birinci Nükte'yi açıklayabilir misiniz?
Makbul bir insan hakkında, en büyük bir İhsan-ı İlahi ona ihsanını ihsas etmemektir, demişti bir ağabey. Ama Şualarda, Cenab-ı Hak enaniyetli kullarına ihsanını ihsas ettirmez, diye geçiyordu. Burayı açıklar mısınız?
"Avâm-ı nâsa göre zâhir-i şeriatı hakikat-i şeriat zannedip, havassa münkeşif olan şeriatın mertebesine hakikat ve tarikat namı vermek yanlıştır." İzah eder misiniz?
"Tarîkat ve hakikat, vesilelikten çıkmamak gerektir. Eğer maksud-u bizzât hükmüne geçseler; o vakit şeriatın muhkematı ve ameliyatı ve Sünnet-i Seniyeye ittiba’, resmî hükmünde kalır; kalb öteki tarafa müteveccih olur." ifadesini izah eder misiniz?
"Bazı evliya-yı kâmilîn, şeriat kılıcıyla idam edilmişler." cümlesini izah eder misiniz?
"İnsanda bazı letaif var ki, teklif altına giremez; o latife hâkim olduğu vakit, tekâlif-i şer´iyeye muhalefetiyle mes´ul tutulmaz; ve madem insanda bazı letaif var ki, teklif altına girmediği gibi ihtiyar..." Bu latifeler hakkında bilgi verir misiniz?
"Elhasıl, daire-i şeriatın haricinde bulunan ehl-i tarikat iki kısımdır... Hem mühim velîler, bunların içinde muvakkaten bulunmuş." cümlelerinin geçtiği yerleri örneklerle izah eder misiniz?
"Mutezile mezhebinde Zemahşerî gibi, itizalde en mutaassıp bir fert olduğu halde,.." Zemahşeri ve diğer Mutezile imamları arasındaki farkı izah edebilir misiniz?
Mutezile akımı çok mu etkili olmuş İslam aleminde? Üstad Hazretleri bu akımdan çok yerde bahsediyor? Günümüzde tesiri var mıdır?
"İfratla tarikat taassubu taşıyanların bir kısmı, âdâb ve evrâd-ı tarikati Sünnet-i Seniyyeye tercih etmekle sünnete muhalefet edip, sünneti terk eder, fakat virdini bırakmaz. O suretle âdâb-ı şer’iyeye bir lâkaytlık vaziyeti gelir, vartaya düşer." İzah?
"Müfrit bir kısım ehl-i tasavvuf, ilhamı vahiy gibi zanneder ve ilhamı vahiy nev’inden telâkki eder, vartaya düşer." Bu müfrit ehl-i tasavvuf kimlerdir?
"Makamât-ı enbiya ve eâzım-ı evliyanın makamâtının bazı gölgeleri ve zılleri var. Ehl-i sülûk onlara girer, kendini o evliya-yı azîmeden daha azîm görür, belki enbiyadan ileri geçtiğini zann.." Mesela çavuş general olmadığını biliyor, nasıl öyle zanneder?
Neden velayet-i kübrada giden şakirtlere, velayet-i kübra sahipleri, dünyevi cihetle himmet etmiyorlar, sınavlarda yardımcı olmuyorlar?
"Hakaik-i imaniyenin inkişaf etmesi" ifadesini açıklayabilir misiniz? Yani imanın inkişafı nasıl oluyor?
"Ubudiyetin ise sırr-ı esası; niyaz, şükür, tazarru', huşu', acz, fakr, halktan istiğna cihetiyle o hakikatın kemaline mazhar olur." Hassaten "istiğna" ile açıklar mısınız?
