Hakikat Çekirdekleri

İçerikler


  1. "Mariz bir asrın, hasta bir unsurun, alil bir uzvun reçetesi, ittibâ-ı Kur'ân'dır." cümlesini izah eder misiniz?

  2. "Azametli, bahtsız bir kıtanın; şanlı, talihsiz bir devletin; değerli, sahipsiz bir kavmin reçetesi, ittihad-ı İslam'dır." cümlesini açıklar mısınız; "kıta", "devlet" ve "kavim" hangileridir?

  3. "Arzı ve bütün nücum ve şümusu tesbih taneleri gibi kaldıracak ve çevirecek kuvvetli bir ele malik olmayan kimse, kâinatta dava-yı halk ve iddiayı icad edemez." İzah eder misiniz?

  4. "Haşirde bütün zevilervahın ihyası, mevt-alud bir nevm ile kışta uyuşmuş bir sineğin baharda ihya ve inşasından kudrete daha ağır olamaz..." İzah eder misiniz?

  5. "Sivrisineğin gözünü halkeden, Güneşi dahi o halketmiştir..." İzah eder misiniz, sivrisinekle pireyi misal olarak vermesinin hikmeti nedir?

  6. "Pirenin midesini tanzim eden, manzume-i şemsiyeyi de o tanzim etmiştir." İzah eder misiniz; pirenin midesi ile samanyolu galaksisinin arasında nasıl bir alaka vardır?

  7. "Kâinatın telifinde öyle bir i’caz var ki, bütün esbab-ı tabiiyye, farz-ı muhal olarak, muktedir birer fail-i muhtar olsalar, yine kemal-i acz ile o i’caza karşı secde ederek..." İzah eder misiniz?

  8. "Esbaba tesir-i hakiki verilmemiş; vahdet ve celal öyle ister. Lakin, mülk cihetinde esbab dest-i kudrete perde olmuştur; izzet ve azamet öyle ister; ta nazar-ı zahirde, dest-i kudret mülk cihetinde..." İzah eder misiniz?

  9. "Mahall-i taalluk-u kudret olan her şeydeki melekûtiyet ciheti, şeffaftır, nezihdir." ifadesinin izahını yapar mısınız?

  10. "Âlem-i şehadet, avalimü’l-guyub üstünde tenteneli bir perdedir." cümlesini izah eder misiniz?

  11. "Bir noktayı tam yerinde icad etmek için, bütün kâinatı icad edecek bir kudret-i gayr-ı mütenahi lazımdır. Zira, şu kitab-ı kebîr-i kâinatın her bir harfinin, bahusus zihayat..." İzah eder misiniz?

  12. "Meşhurdur ki, hilal-i îde bakarlardı. Kimse bir şey görmedi. İhtiyar bir zat yemin ederek 'Hilali gördüm.' dedi. Halbuki gördüğü hilal değil, kirpiğinin takavvüs etmiş beyaz bir kılıydı. O kıl nerede, kamer nerede?" İzah eder misiniz?

  13. "Tabiat misali bir matbaadır, tabi’ değil. Nakıştır, nakkaş değil." İzah eder misiniz; "misali matbaa" ne demektir? O zaman nakış da misali olur mu?

  14. "Fıtrat-ı zişuur olan vicdandaki incizap ve cezbe, bir hakikat-i cazibedarın cezbesiyledir." cümlesini açar mısınız?

  15. Hakikat Çekirdeklerindeki "Fıtrat yalan söylemez." cümlesini devamıyla izah eder misiniz?

  16. "Karıncayı emirsiz, arıyı yasubsuz bırakmayan kudret-i ezeliye, elbette beşeri nebisiz bırakmaz." İzah eder misiniz?

  17. "Kelime-i şehadetin iki kelamı birbirine şahittir. Birincisi ikincisine burhan-ı limmidir; ikincisi birincisine burhan-ı innidir." İzah eder misiniz?

  18. "Hayat, kesrette bir çeşit tecelli-i vahdettir. Onun için ittihada sevk eder. Hayat, bir şeyi her şeye malik eder." İzah eder misiniz?

  19. "Ruh, bir kanun-u zivücud-u haricidir, bir namus-u zişuurdur. Sabit ve daim fıtri kanunlar gibi, ruh dahi âlem-i emirden, sıfat-ı iradeden gelmiş..." İzah eder misiniz?

  20. "Ziya ile mevcudat görünür; hayat ile mevcudatın varlığı bilinir. Her birisi birer keşşaftır." İzah eder misiniz?

  21. "Nasraniyet ya intıfa veya ıstıfa edip İslamiyete karşı terk-i silah edecektir." cümlesini açıklar mısınız?

  22. "Cumhur-u avamı, burhandan ziyade, mehazdaki kudsiyet imtisale sevk eder." cümlesini izah eder misiniz?

  23. "Şeriatın yüzde doksanı (zaruriyat ve müsellemât-ı diniye) birer elmas sütundur. Mesail-i içtihadiye-i hilafiye, yüzde ondur..." İzah eder misiniz?

  24. "Her müstaid nefsi için içtihad edebilir, teşri edemez." cümlesini açıklar mısınız?

  25. ''Bir fikre davet cumhur-u ulemanın kabulüne vabestedir. Yoksa davet bid'attır, reddedilir.'' ifadelerini izah eder misiniz?

  26. "İnsan fıtraten mükerrem olduğundan, hakkı arıyor. Bazen batıl eline gelir, hak zannederek koynunda saklar..." İzah eder misiniz?

  27. "Birbirinden eşeff ve eltaf, kudretin çok aynaları vardır; sudan havaya, havadan esire, esirden âlem-i misale, âlem-i misalden âlem-i ervaha, hatta zamana, fikre tenevvü ediyor..." İzah eder misiniz?

  28. "Şems, hareket-i mihveriyesiyle silkinse, meyveleri düşmez. Silkinmezse, yemişleri olan seyyarat düşüp dağılacaktır." İzah eder misiniz?

  29. "Nur-u fikir, ziya-yı kalble ışıklanıp mezc olmazsa, zulmettir, zulüm fışkırır." Devamıyla izah eder misiniz?

  30. "İlimde iz’an-ı kalb olmazsa cehildir. İltizam başka, itikad başkadır." cümlelerini izah eder misiniz?

  31. "Batıl şeyleri iyice tasvir, safi zihinleri idlaldir." cümlesini izah eder misiniz?

  32. "Âlim-i mürşid koyun olmalı, kuş olmamalı. Koyun kuzusuna süt, kuş yavrusuna kay verir." Buradaki sütten maksat sindirilmiş besin midir?

  33. "Bir şeyin vücudu, bütün eczasının vücuduna vabestedir. Ademi ise, bir cüz’ünün ademiyle olduğundan, zayıf adam, iktidarını göstermek için tahrip taraftarı oluyor, müsbet yerine menfice hareket ediyor." İzah eder misiniz?

  34. "Desatir-i hikmet, nevamis-i hükûmetle; kavanin-i hak, revabıt-ı kuvvetle imtizac etmezse cumhur-u avamda müsmir olamaz." cümlesini izah eder misiniz?

  35. "Zulüm, başına adalet külâhını geçirmiş. Hıyanet, hamiyet libasını giymiş. Cihada, bağy ismi takılmış. Esarete hürriyet namı verilmiş. Ezdad, suretlerini mübadele etmişler." İzah eder misiniz?

  36. "Menfaat üzerine dönen siyaset canavardır." cümlesini izah eder misiniz?

  37. "Aç canavara karşı tahabbüb, merhametini değil iştihasını açar. Hem de diş ve tırnağının kirasını da ister." cümlelerini açıklar mısınız?

  38. "Cennet ucuz değil, cehennem dahi lüzumsuz değil." İzah eder misiniz, halbuki cehenneme götüren şeyler para ile icra ediliyor?

  39. "Dünyaca havas tanınan insanlardaki meziyet, sebeb-i tevazu ve mahviyet iken, tahakküm ve tekebbüre sebep olmuştur. Fukaranın aczi, avamın fakrı, sebeb-i merhamet ve ihsan iken, esaret ve mahkûmiyetlerine müncer olmuştur." İzah eder misiniz?

  40. "Bir şeyde mehasin ve şeref hasıl oldukça, havassa peşkeş ederler. Seyyiat olsa, avama taksim ederler." İzah eder misiniz?

  41. "Gaye-i hayal olmazsa veyahut nisyan veya tenasi edilse; ezhan enelere dönüp etrafında gezerler." İzah eder misiniz?

  42. "Bütün ihtilalat ve fesadın asıl madeni ve bütün ahlak-ı rezilenin muharrik ve menbaı, tek iki kelimedir." cümlesini devamıyla izah eder misiniz?

  43. "Devletler milletler muharebesi, tabakat-ı beşer muharebesine terk-i mevki ediyor. Zira, beşer esir olmak istemediği gibi, ecir olmak da istemez." ifadesini izah eder misiniz?

  44. "Tarik-i gayr-ı meşru ile bir maksadı takip eden, galiben maksudunun zıddıyla ceza görür. Avrupa muhabbeti gibi gayr-ı meşru muhabbetin akıbetinin mükâfatı,.." İzah eder misiniz?

  45. "Maziye, mesaibe kader nazarıyla ve müstakbele, measiye teklif noktasında bakmak lazımdır. Cebir ve İtizal, burada barışırlar." Açıklar mısınız?

  46. "Çaresi bulunan şeyde acze, çaresi bulunmayan şeyde cez’a iltica etmemek gerektir." ifadesini izah eder misiniz?

  47. "Hayatın yarası iltiyam bulur. İzzet-i İslâmiye, namus-u millînin yarası pek derindir." İzah eder misiniz?

  48. "Öyle zaman olur ki, bir kelime bir orduyu batırır, bir gülle otuz milyonun mahvına sebep olur." Devamıyla izah eder misiniz? Tek gülle hakiki sebep olabilir mi?

  49. "Bir tane sıdk, bir harman yalanları yakar. Bir tane hakikat, bir harman hayalata müreccahtır." İzah eder misiniz?

  50. "Güzel gören güzel düşünür. Güzel düşünen, hayatından lezzet alır." cümlesini izah eder misiniz?

  51. "İnsanları canlandıran emeldir, öldüren yeistir." cümlesini izah eder misiniz?

  52. "Eskiden beri i’lâ-yı kelimetullahı ve beka-yı istiklaliyeti ve İslam için farz-ı kifaye-i cihadı deruhte ile kendini, yekvücut olan âlem-i İslama fedaya vazifedar..." Devamıyla izah eder misiniz?

  53. "Hıristiyanlığın malı olmayan mehasin-i medeniyeti ona mal etmek ve İslamiyetin düşmanı olan tedenniyi ona dost göstermek, feleğin ters dönmesine delildir. Paslanmış bihemta bir elmas, daima mücella cama müreccahtır." İzah eder misiniz?

  54. "Her şeyi maddede arayanların akılları gözlerindedir. Göz ise maneviyatta kördür." İzah eder misiniz?

  55. "Mecaz, ilmin elinden cehlin eline düşse, hakikate inkılap eder, hurafata kapı açar." cümlesini izah eder misiniz?

  56. "İhsan-ı ilahiden fazla ihsan ihsan değildir." cümlesini izah eder misiniz?

  57. "Şöhret insanın malı olmayanı dahi, insana mal eder." cümlesini izah eder misiniz?

  58. "Hadis, maden-i hayat ve mülhim-i hakikattir." cümlesini izah eder misiniz?

  59. "İhya-yı din, ihya-yı millettir. Hayat-ı din, nur-u hayattır." İzah eder misiniz?

  60. "Medeniyet-i hazıra, beş menfi esas üzerine teessüs etmiştir: Nokta-i istinadı kuvvettir. O ise, şe’ni tecavüzdür." İzah eder misiniz, burada "tecavüz" kelimesi ne manada kullanılmıştır?

  61. "Musibet-i amme, ekseriyetin hatasından terettüp eder. Musibet, cinayetin neticesi, mükâfatın mukaddimesidir." İzah eder misiniz?

  62. "Şehid, kendini hayy bilir. Feda ettiği hayatı, sekeratı tatmadığından, gayr-ı münkatı’ ve baki görüyor; yalnız, daha nezih olarak buluyor." İzah eder misiniz?

  63. "Adalet-i mahza-i Kur’aniye; bir masumun hayatını ve kanını, hatta umum beşer için de olsa, heder etmez. İkisi nazar-ı kudrette bir olduğu gibi, nazar-ı adalette de birdir." İzah eder misiniz?

  64. "Havf ve zaaf, tesirat-ı hariciyeyi teşci’ eder." cümlesini izah eder misiniz?

  65. "Muhakkak maslahat, mevhum mazarrata feda edilmez." ifadesini açıklar mısınız?

  66. "İstanbul siyaseti, İspanyol hastalığı gibi bir hastalıktır." izah eder misiniz, İspanyol hastalığı nasıl bir hastalıktır?

  67. "Deli adama 'İyisin, iyisin' denilse iyileşmesi, iyi adama 'Fenasın, fenasın' denilse fenalaşması nadir değildir." İzah eder misiniz?

  68. "Düşmanın düşmanı, düşman kaldıkça dosttur. Düşmanın dostu, dost kaldıkça düşmandır." ifadesini izah eder misiniz; Üstadımız hangi vesileyle söylemiş bu cümleyi, kimleri kastetmiştir?

  69. "İnadın işi: Şeytan birisine yardım etse, 'Melektir.' der, rahmet okur. Muhalifinde melek görse, 'Libasını değiştirmiş şeytandır.' der, lanet eder." İzah eder misiniz?

  70. "Bir derdin dermanı, başka bir derde zehir olabilir. Bir derman, haddinden geçse, dert getirir." İzah eder misiniz?

  71. "Tesanüd içindeki bir cemiyet, ataleti harekete tebdil eden bir vasıtadır. Birbirlerini kıskanma içindeki bir cemaat ise, hareketi atalete çevirmeye vasıtadır." İzah eder misiniz?

  72. "Cemaatte vahid-i sahih olmazsa, cem ve zam, kesir darbı gibi küçültür." cümlesi ve akabindeki haşiyeyi izah eder misiniz?

  73. "Adem-i kabul, kabul-ü ademle iltibas olunur. Adem-i kabul; adem-i delil-i sübut, onun delilidir. Kabul-ü adem, delil-i adem ister. Biri şek, biri inkârdır." İzah eder misiniz?

  74. "İmani meselelerde şüphe, bir delili, hatta yüz delili atsa da medlule iras-ı zarar edemez. Çünkü binler delil var." İzah eder misiniz?

  75. "Sevâd-ı âzama ittiba edilmeli. Ekseriyete ve sevâd-ı âzama dayandığı zaman, lakayt Emevilik, en nihayet Ehl-i Sünnet cemaatine girdi. Adetçe ekalliyette kalan salabetli Alevilik, en nihayet az bir kısmı Rafıziliğe dayandı." İzah eder misiniz?

  76. "Hakta ittifak, ehakta ihtilaf olduğundan, bazan hak, ehaktan ehaktır; hasen, ahsenden ahsendir. Herkes kendi mesleğine 'Hüve hakkun' demeli, 'Hüve’l-Hakku' dememeli. Veyahut 'Hüve hasen' demeli, 'Hüve’l-Hasen' dememeli." İzah eder misiniz?

  77. "Cennet olmazsa, cehennem tazib etmez." cümlesini izah eder misiniz?

  78. "Zaman ihtiyarlandıkça Kur’an gençleşiyor, rümuzu tavazzuh ediyor. Nur, nar göründüğü gibi, bazan şiddet-i belagat dahi mübalağa görünür." İzah eder misiniz?

  79. "Hararetteki meratib, burudetin tahallülüyledir. Hüsündeki derecat, kubhun tedahülüyledir. Kudret-i ezeliye zatiyedir, lâzımedir, zaruriyedir. Acz tahallül edemez, meratib olamaz, her şey ona nisbeten müsavidir." İzah eder misiniz?

  80. "Şemsin feyz-i tecellisi olan timsali, denizin sathında ve denizin katresinde aynı hüviyeti gösteriyor." cümlesini izah eder misiniz?

  81. "Hayat, cilve-i tevhiddendir, müntehası da vahdet kesbediyor." cümlesini açıklar mısınız?

  82. "İnsanlarda veli, cumada dakika-i icabe, Ramazan'da Leyle-i Kadir, esma-i hüsnada ism-i azam, ömürde ecel meçhul kaldıkça, sair efrad dahi kıymettar kalır, ehemmiyet verilir." İzah eder misiniz?

  83. "Dünyada masiyetin akıbeti, ikab-ı uhreviye delildir." cümlesini izah eder misiniz?

  84. "Rızık, hayat kadar kudret nazarında ehemmiyetlidir. Kudret çıkarıyor, kader giydiriyor, inayet besliyor. Hayat, muhassal-ı mazbuttur, görünür. Rızık, gayr-ı muhassal, tedrici münteşirdir, düşündürür. Açlıktan ölmek yoktur!" Devamıyla izah eder misiniz?

  85. "Akilüllahm vahşilerin helal rızıkları, hayvanatın hadsiz cenazeleridir. Hem rû-yi zemini temizliyorlar, hem rızıklarını buluyorlar." İzah eder misiniz?

  86. "Bir lokma kırk paraya, diğer bir lokma on kuruşa... Ağıza girmeden ve boğazdan geçtikten sonra birdirler. Yalnız birkaç saniye ağızda bir fark var..." İzah eder misiniz?

  87. "Lezaiz çağırdıkça, 'Sanki yedim.' demeli. 'Sanki yedim.'i düstur yapan, 'Sanki Yedim.' namındaki bir mescidi yiyebilirdi, yemedi." İzah eder misiniz?

  88. "Eskiden ekser İslam aç değildi; tereffühe ihtiyar vardı. Şimdi açtır; telezzüze ihtiyar yoktur." cümlelerini açıklar mısınız?

  89. "Muvakkat lezzetten ziyade, muvakkat eleme tebessüm etmeli, hoş geldin demeli. Geçmiş lezaiz, ah vah dedirtir. Ah, müstetir bir elemin tercümanıdır. Geçmiş alam, oh dedirtir. O oh, muzmer bir lezzet ve nimetin muhbiridir." İzah eder misiniz?

  90. "Nisyan dahi bir nimettir. Yalnız her günün alamını çektirir, müterakimi unutturur." cümlesini izah eder misiniz?

  91. "Derece-i hararet gibi, her musibette bir derece-i nimet vardır. Daha büyüğünü düşünüp, küçükteki derece-i nimeti görüp, Allah’a şükretmeli. Yoksa, istizam ile üflense şişer, merak edilse ikileşir." İzah eder misiniz?

  92. "Her adam için, heyet-i içtimaiyede görmek ve görünmek için mertebe denilen bir penceresi vardır. O pencere kamet-i kıymetinden yüksek ise, tekebbürle tetavül edecek..." Devamıyla izah eder misiniz?

  93. "Tertib-i mukaddematta tefviz tembelliktir; terettüb-ü neticede tevekküldür. Semere-i sayine ve kısmetine rıza kanaattir... Mevcuda iktifa, dun-himmetliktir." İzah eder misiniz?

  94. "Evamir-i şeriyeye karşı itaat ve isyan olduğu gibi, evamir-i tekviniyeye karşı da itaat ve isyan vardır. Birincisinde mükâfat ve mücazatın ekseri ahirette..." İzah eder misiniz?

  95. "Temasül tezadın sebebidir. Tenasüp tesanüdün esasıdır. Sıgar-ı nefis tekebbürün menbaıdır. Zaaf gururun madenidir. Acz muhalefetin menşeidir. Merak ilmin hocasıdır." İzah eder misiniz?

  96. "Kudret-i fatıra, ihtiyaç ile hususan açlık ihtiyacıyla, başta insan, bütün hayvanatı gemlendirip nizama sokmuş. Hem âlemi hercümerçten halas edip hem ihtiyacı medeniyete üstad ederek terakkiyatı temin etmiştir." İzah eder misiniz?

  97. "Sıkıntı sefahetin muallimidir. Yeis dalâlet-i fikrin, zulmet-i kalb ruh sıkıntısının menbaıdır." İzah eder misiniz?

  98. "Erkekler heva ve hevesle kadınlaşırsa, kadınlar da naşizelikle erkekleşir. Bir meclis-i ihvana güzel bir karı girdikçe riya, rekabet, haset damarı intibah eder. Demek, inkişaf-ı nisvandan, medeni beşerde ahlak-ı seyyie inkişaf eder." İzah eder misiniz?

  99. "Beşerin şimdiki seyyiat-alud hırçın ruhunda, mütebessim küçük cenazeler olan suretlerin rolü ehemmiyetlidir." İzah eder misiniz?

  100. "Memnu heykel ya bir zulm-ü mütehaccir ya bir heves-i mütecessim veya bir riya-yı mütecessiddir." İzah eder misiniz?

Yükleniyor...